|
yuzaga kelgan davrda kuzatiladi. To‘qima qo‘zg‘alganida qo'zg'aiuvchau-
Pdf ko'rish
|
| bet | 201/318 | | Sana | 23.05.2024 | | Hajmi | 14,15 Mb. | | #251148 |
Bog'liq G‘ofurov A.T., Fayzullayev S.S. Genetika va evolyutsion ta’limotyuzaga kelgan davrda kuzatiladi. To‘qima qo‘zg‘alganida qo'zg'aiuvchau-
ligining o ‘zgarishi to‘qimada moddalar almashinuvining o ‘zgarishiga
bog‘liqdir. Refrakterlik qo‘zg ‘aluvchan to‘qimaning normal faoliyati
uchun zarur holatdir. Chunki mutloq refrakter fazada to‘qimaning
qo‘zg‘alayotgan joyida murakkab bioximik hodisalar sodir bo‘ladi,
oqibatda organik moddalar parchalanib, energiya ajralib chiqadi, to‘qima
shu energiya hisobiga qo‘zg‘aladi.
RITMIK QO‘ZG‘ALISHLAR
Nerv va muskul tolalarida yakka qo‘z g ‘alish faqat fiziologik
eksperiment sharoitida hosil qilinadi. Tabiiy sharoitda organizmda harakat
potensiallari, ya’ni nerv impulslari, yakka-yakka o ‘tmay, balki bir
qanchasi ritmik ravishda, navbatma-navbat bilan o ‘tadi va biri-ikkinchisini
keltirib chiqaradi. Nerv, muskul va boshqa to‘qimalardagi sezuvchi nerv
uchlari - retseptorlarda muayyan ta’sirot tufayli impulslar seriyasi hosil
bo‘ladi va bu impulslar o ‘sha retseptorlardan boshlanadigan markazga
intiluvchi nerv tolalari orqali markaziy nerv tizimiga uzatiladi. Markaziy
nerv tizimining istalgan qismi (nerv markazlari) qo‘z g ‘aIganida ham,
xuddi shuningdek bir qator impulslar hosil b oiib , markazdan qochuvchi
nerv tolalari orqali ishchi organga uzatiladi. Ishci organ skelet muskullari
bo‘lsa, ularda nerv orqali kelgan impulslar ritmiga yarasha qo‘z g ‘alish
paydo boMib, muskullar tegishlicha qisqara boshlaydi.
Optimum va pessimum ta’sir. To‘qima maksimal qo‘zgatilsa,
harakat
potensiallari
hosil
bo‘lgani
bilan,
to‘la,
bekamu-ko‘st
qo‘zg ‘alishlar hosil qilmaydi. To‘qimaning to‘la qo‘zg ‘alishi uchun unga
ta’sir qilayotgan ta’sirot chastotasi va kuchi optimal bo‘lishi kerak.
|
| |
