|
k o‘ndalang-targil muskullardan shu bilan farq qiladiki, ular mikroskop
Pdf ko'rish
|
| bet | 209/318 | | Sana | 23.05.2024 | | Hajmi | 14,15 Mb. | | #251148 |
Bog'liq G‘ofurov A.T., Fayzullayev S.S. Genetika va evolyutsion ta’limotk o‘ndalang-targil muskullardan shu bilan farq qiladiki, ular mikroskop
ostiga qo‘yib qaraganda navbat bilan joylashuvi, qoramtir va rangsiz
disklari ko‘rinmaydi. Muskullar ish bajarish darajasiga qarab qon, limfa
tomirlari va nerv tolalari bilan ta’minlangan.
KO‘NDALANG-TARGIL MUSKTJLLARNING XUSUSIYATLARI
Bu muskullar qo‘zg ‘aluvchanlik, qo‘z g ‘alishni o ‘tkazish, qisqarish,
elastiklik, plastiklik, cho‘ziluvchanlik va tonuslik xususiyatlariga ega.
Muskulning qo‘zg ‘aluvchanlik darajasini aniqlash uchun muskul kurare
zahari bilan zararlanadi. Chunki nerv tolalari ham b o iib , ularning
qo‘z g ‘aluvchanligi muskullamikidan baland boiganligi sababli, ta’sirot
berilganda dastlab shular qo‘zg‘aladi. Nervning qo‘zg ‘alishi muskulning
ham qo‘z g ‘alishi va qisqarishiga sabab b oia d i. Shunga ko‘ra, muskulning
qo‘zg ‘aluvchanligi to ‘g ‘risida aniq ma’lumot olib bo im ay qoladi. Kurare
bilan zararlangan muskul va nervlaming q o ‘zg ‘aluvchanligi o ‘zgarmaydi,
ammo nerv bilan muskulning aloqasi uziladi, ya ’ni nervdan muskulga
impuls utmay qo‘yadi. Bu muskul ta’sirlanganda uning qo‘zg‘aluv-
chanligini to‘g ‘ri aniqlashga imkon beradi.
322
Qo‘zg ‘alishni o'tkazish. Muskul qo‘zg ‘alganda qo‘zg ‘alishni tolasi
bo‘ylab o ‘tkazadi, bunda bir toladagi qo‘z g ‘alish ikkinchi tolaga o ‘tmaydi.
Har xil holatlarda qo‘zg‘alishning o ‘tishi, ya’ni tarqalish tezligi turlicha.
Masalan, baqaning muskuli qo‘zg ‘alishni sekundiga 3-4 m, issiq qonli
hayvonlarning qizil muskul tolalari 3-4 m, oqish muskul tolalari esa 12-15
m tezlik bilan o ‘tkazadi.
Muskul qisqarishi. Muskulga ta’sirot berilganda u qo‘zg‘alib, qisqara
boshlaydi.
|
| |
