|
tarqalishi uchun sharoit tug‘iladi. Shunga ko‘ra N.E.Vvedenskiy labillik
Pdf ko'rish
|
| bet | 205/318 | | Sana | 23.05.2024 | | Hajmi | 14,15 Mb. | | #251148 |
Bog'liq G‘ofurov A.T., Fayzullayev S.S. Genetika va evolyutsion ta’limottarqalishi uchun sharoit tug‘iladi. Shunga ko‘ra N.E.Vvedenskiy labillik,
319
ya’ni funksional harakatchanlik deganda mazkur apparatning fiziologik
faoliyati bilan birga davom etadigan eng oddiy reaksiyalarning ozmi-
ko‘pmi tezligini tushungan. Labillikni ifodalash uchun o ‘ziga xos o ‘lchov
(me'yori) bor. Labillik o ich o v i (me'yori) deb to‘qima vaqt birligida tez-tez
ta’sirlanganda, uning shu vaqt davomida hosil qilgan qo‘zg ‘alishlarining
maksimal soniga aytiladi. Turli to‘qimalarning qo‘zg ‘alish imkoniyati
turlicha. Masalan, mielinli somatik nerv tolalarining labilligi baland, shu
sababli ular sekundiga 500 tagacha impuls hosil qilib o ‘tkazishi mumkin.
Mielinsiz vegetativ nerv tolalarining labilligi esa pastroq, shu sababli ular
sekundiga 200 martagacha qo‘z g ‘alish imkoniyatiga ega bo‘lgani holda,
silliq muskullar bo‘larga qaraganda un baravardan kamroq qo‘zg‘aladi.
Labillik to‘g ‘risidagi N.E.Vvedenskiy ta’limotini A.A.Uxtomskiy ritm-
laming
o ‘zlashtirishi
ta’imoti
bilan
to‘ldiradi.
Gap
shundaki,
to‘qimalarning labilligi ularning qo‘zg ‘alishi paytida, ya’ni faoliyati
davomida o ‘zgaradi. Agarda ta’sirot chastotasi va kuchi to‘qimaning
qo‘zg ‘alish holatiga mos kelsa, qo‘zg ‘alish davomida to‘qimaning labilligi
oshadi. Aksincha, ta’sirot chastotasi va kuchi to‘qimaning qo‘zg ‘alish
holatiga mos kelmasa, (haddan tashqari tez va kuchli bo‘Isa), qo‘z g ‘aiish
davomida to‘qimaning labilligi pasayadi. A.A.Uxtomskiy qo‘zg ‘alish
davomida to‘qima labilligining oshishi yoki kamayishini ritmlaming
o ‘zlashtirilishi deb atadi. Dastlab past labillikka ega bo‘lgan to‘qimalar
|
| |
