|
ritmlami yaxshi o ‘zlashtiradi. Shu sababli muskul to‘qimaIari nerv
Pdf ko'rish
|
| bet | 206/318 | | Sana | 23.05.2024 | | Hajmi | 14,15 Mb. | | #251148 |
Bog'liq G‘ofurov A.T., Fayzullayev S.S. Genetika va evolyutsion ta’limotritmlami yaxshi o ‘zlashtiradi. Shu sababli muskul to‘qimaIari nerv
to‘qimalarga nisbatan ritmlarni yaxshi o ‘zlashtiradi.
PARABIOZ HAQIDA TUSHUNCHA
Nervning bir qismiga turli usullar (zahar, tuz eritmalari, elektr toki,
mexanik vositalar va shunga o ‘xshashlar) bilan ta’sir etilganda nervning
shu qismidagi labillik o ‘zgaradi. Nervning labilligi kamayadi, ya’ni
nervning shu qismi normal sharoitda o ‘tkaza oladigan impulslarining
hammasini o ‘tkaza olmaydi. Labillik shu qadar pasayishi mumkinki,
nervning bu qismidan qo‘zg ‘alish butunlay o ‘tmaydi.
Xilma-xil ta’sirlar tufayli labillikning bir joyda shu tariqa
kamayishiga sabab shuki, barqaror, tarqalmaydigan qo‘zg‘alish ma’lum bir
doirada paydo bo‘ladi. Ana shu
mahalliy, barqaror, tarqalmaydigan
qo‘zg ‘alish holatini N. Ye. Vvedenskiy parabioz deb atadi (Para-yaqin va
bios- hayot demakdir). Parabiozning uchta bosqichi bor.
N.Ye.Vvedenskiyning bu kashfiyoti fiziologiyaning yanada taraqqiy
qilishida
katta rol o ‘ynadi. Qo‘zg‘alish va tormozlanishning o ‘zaro
320
b o g iiq ekanligi va bu jarayonlarning birligi shu yerda birinchi marta
ochiq-oydin ko‘rsatib berildi.
Birinchi bosqich - transformatsiya fazasi yoki tenglashtiruvchi faza.
Bunda nervning ta’sirlangan qismidan yuqoriroq joyida muskul har xil
chastotali kuchli va kuchsiz ta’sirotlarga javoban bir xil darajada qisqaradi.
Boshqacha aytganda ,nervning o ‘zgargan joyi bu fazada ta’sirotlaming
kuchi va ritmi har xil bo‘lishidan qat'iy nazar, ulami tenglashtirib
o ‘tkazadi.
Ikkinchi bosqich - paradoksal fazadir. Bu davrda kuchli, katta
chastotali ta’sirot, kuchsiz, siyrak qisqarish beradi va kuchsiz, kichik
|
| |
