|
muskulga y o ‘naladi (pastda y o ‘nalgan tok). To‘qimada kuzatiladigan
Pdf ko'rish
|
| bet | 204/318 | | Sana | 23.05.2024 | | Hajmi | 14,15 Mb. | | #251148 |
Bog'liq G‘ofurov A.T., Fayzullayev S.S. Genetika va evolyutsion ta’limotmuskulga y o ‘naladi (pastda y o ‘nalgan tok). To‘qimada kuzatiladigan
jarayonlar ta’sir qilayotgan tokning kuchiga ham b ogiiq . Tok kuchi juda
zaif boiganda muskul faqat zanjir ulangan, tokning kuchi o ‘rtacha
boiganda zanjir ulangan va uzilgan paytda qisqaradi. Tok kuchli boigan-
318
da muskul, agarda katod unga yaqinroq joylashgan bo‘lsa, zanjir
ulanganda, agarda anod yaqinroq joylashgan bo‘Isa, zanjir uzilganda
qisqaradi. To‘qima qo‘z g ‘aluvchanligi va о ‘tkazuvсlian 1 igida kuzatila-
digan mana shu o ‘zgarishlar membrana potensiallarining o'zgarmas tok
ta’sirida o ‘zgarishi tufayli paydo bo‘ladi.
в
40-rasm. Qo‘zg ‘aluvchan to‘qimalar membranasining sxematik
tuzilishi.
A-hujayra membranasining gipotetik tuzilishi; B-hujayra membranasining
modeli (L.Bergelson, 1975 bo‘yicha). A -da: 1-membrananing tashqi qavati, 2-ikk i
qavatli lipidlar, 3-membrananing ichki qavati; B-da: l~oqsillar, 2 lipidlar.
LABILLIK
Labillik, ya’ni to‘qimaning funksional harakatchanligi to‘g‘risidagi
ta’imot N.E.Vvedenskiy tomonidan yaratilgan. Labillik deganda muayyan
chastotadagi ta’sirotga to‘qimaning muayyan chastotadagi qo‘zg ‘alish
bilan javob berish qobiliyati tushuniladi. Ammo qo‘zg‘aluvchan to‘qima
necha marta ta’sirlansa unda qo‘zg ‘alish to‘lqinlarining o ‘shancha marta
kelib chiqishi muayyan chegaragacha davom etadi. To‘qimaning
funksional harakatchanligi alohida olingan har bir qo‘zg‘alishning hosil
b oiish i, tarqalishi tezligiga bog‘liq. Chunki muayyan qo‘z g ‘alish qancha
tez paydo b o iib tarqalsa, uning mutloq refrakter fazasi shuncha qisqa
bo‘ladi, oqibatda vaqt birligida shuncha ko‘p qo‘zg‘alishlar hosil bo‘lib,
|
| |
