|
Navbatdagi ta’sirot oldingi ta’sirotdan hosil bo‘lgan qo‘z g ‘alishning
Pdf ko'rish
|
| bet | 202/318 | | Sana | 23.05.2024 | | Hajmi | 14,15 Mb. | | #251148 |
Bog'liq G‘ofurov A.T., Fayzullayev S.S. Genetika va evolyutsion ta’limotNavbatdagi ta’sirot oldingi ta’sirotdan hosil bo‘lgan qo‘z g ‘alishning
supernormal (ekzaltatsiya) fazasiga tushgandagina to‘qima yaxshi, to‘la
qo‘zg‘aladi. To‘qimaning to‘la qo‘zg‘alishini ta’minlydigan ta’sirot
chastotasiga optimal ta’sirot chastotasi deyiladi. Somatik nervlar ko‘pi
bilan sekundiga 500 ta tezlik bilan qo‘zg‘ala oladi deb aytib o ‘tgan edik.
Lekin shu nervlar sekundiga 500 marta qo‘zgatilsa, navbatdagi har bir
ta’sirot, oldingi ta’sirot hosil qilgan qo‘z g ‘alishning supemormal-
ekzaltatsiya fazasiga duch kelmay, balki oldinroq tushib qoladi. Oqibatda
u nervlar t o ia qo‘zg ‘almaydi. Bundan ko‘rinadiki optimal ritm maksimal
ritmdan kamroq bo‘ladi. Masalan, somatik nervlarning maksimal ritmi 500
taga teng bo‘lgani holda optimal ritmi 100-150 taga teng. Ta'sirot
chastotasi optimal chastotadan oshirilsa, to ‘qimaning qo‘zg ‘alishi ortishi
o ‘rniga keskin susayadi. Agar ta’sirot chastotasi yana ham tezlashtirilib,
317
to‘qimaning labillik oichovidan (me'yoridan) ham oshirilsa, to'qima
mutlaqo qo‘zg ‘almay qo‘yadi. T o‘qimaning qo‘zg‘alishini yomonlash-
tiradigan ana shunday ta’sirot chastotasiga pessimum chastota deyiladi.
Ta'sirot chastotasi to‘qimaning labillik oichovidan oshganda navbatdagi
har bir ta’sirot qo‘zg ‘alishning mutloq refrakter fazasiga duch kelaveradi.
Natijada to‘qimaning labilligi pasayadi va tormozlanish vujudga keladi.
Ta'sirot chastotasidan tashqari uning kuchi ham optimum va pessimumni
keltirib chiqarishi mumkin.Ta'sirot chastotasini o ‘zgartirmasdan, kuchini
oshiraversak, ta’sirot kuchi ma’lum chegaraga yetguncha to‘qimaning
qo‘zg ‘alishi oshaveradi. To‘qimani eng yaxshi qo‘zgatadigan ta’sirot
|
| |
