|
singari, dushmandan saqlanish va hujum qilish uchun elektr toki
Pdf ko'rish
|
| bet | 227/318 | | Sana | 23.05.2024 | | Hajmi | 14,15 Mb. | | #251148 |
Bog'liq G‘ofurov A.T., Fayzullayev S.S. Genetika va evolyutsion ta’limotsingari, dushmandan saqlanish va hujum qilish uchun elektr toki
chiqaradigan maxsus organ boiadi. Bu baliqning elektr organi mayda
boiaklarga boiingan ustunlardan tashkil topgan. Elektr chiqaradigan
organ baliq tanasining har ikki yonida, teri ustida o ‘mashgan. Elektr
organning har biri orqa miyaning old tomonida joylashgan katta bir nerv
hujayradan tola oladi. Nerv tolasi elektr organga kelib, juda ko‘p
shoxchalarga boiinadi va organning boiaklariga borib kiradi. Shunday
qilib, elektr organga yug‘onligi 1 mm.cha keladigan bitta nerv tolasi
keladi. A.I.Babuxin bu nerv tolasini kesib va organning o ‘rta qismini olib
tashlab, pastki boiakka keladigan nerv tolasini ta’sirladi. Buning
natijasida elektr chiqaradigan organning shu pastki qismidagina emas,
balki yuqori qismlarida ham tok paydo b o id i.
41-rasm. Babuxin tajribasining chizmasi.
1-nerv hujayrasi; 2-nerv tolasining kesilgan joyi; 3-organning olib tashlangan joyi;
4-kesilgan nerv tolasining elektrodlar bilan ta’sirlangan joyi.
Shundan m aium ki, nerv ta’sirlanganda ta’sirot faqat periferiyaga
bormay (ya’ni organning pastki qismidagina elektr toki hosil qilib qolmay)
balki, nervning ikkinchi tomoniga, ya’ni markazga qarab ham o ‘tadi va
shuning uchun organning ustki qismida ham elektr toki hosil boiadi.
Qo‘zg ‘alishning o ‘tish tezligi. 0 ‘tgan asming boshlarida fiziologlar
nervda qo‘zg‘alishning tarqalish tezligi yorugiikning tarqalish tezligiga
deyarli baravar keladi deb o‘ylar edilar. Ammo o ‘tgan asming o ‘rtalarida
Gelmgols maxsus tajribalar yordami bilan baqaning harakatlantiruvchi
nervidan qo‘zg ‘alish sekundiga taxminan 27 m tezlik bilan tarqalishini,
buning esa yorugiikning tarqalish tezligidan bir necha marta kam
|
| |
