|
Agarda muskulga y o ‘nalgan nerv ta’sirlansa, muskul qisqaradi. Mielinli
Pdf ko'rish
|
| bet | 226/318 | | Sana | 23.05.2024 | | Hajmi | 14,15 Mb. | | #251148 |
Bog'liq G‘ofurov A.T., Fayzullayev S.S. Genetika va evolyutsion ta’limotAgarda muskulga y o ‘nalgan nerv ta’sirlansa, muskul qisqaradi. Mielinli
nervlar mielinsiz nervlarga qaraganda, ko‘proq qo‘z g ‘aluvchan bo‘ladi.
Labillik - mielinli nervlaming labilligi boshqa hamma nervlaming
labilligidan baland.
Ta’sirotni alohida (izolyatsiyalab) o ‘tkazish xususiyati. Har bir tolasi
ta’sirotni o ‘z holicha o ‘tkazadi. Bir nerv dastasining tarkibida, yuqorida
aytilgandek, afferent tolalar ham, efferent tolalar ham bo‘lishi mumkin.
Shunga qaramay, har bir nerv tolasidan o ‘tadigan ta’sirot shu nerv tolasi
yonidagi boshqa tolalarga tarqalmaydi.
Muayyan nerv
tolasidan
kelayotgan ta’sirot faqat m a’lum muskullarga borib, ulami qisqartiradi,
oqibatda juda murakkab harakatlar vujudga keladi. Nerv tolasi ta’sirotni
o ‘tkazishi uchun butun b o iish i kerak. Nerv shikastlangan yoki
jarohatlangan bo‘lsa, u qo‘z g ‘alishni o ‘tkazmay qo‘yadi. Nerv butunligi
emas, balki funksiyasi buzilganda ham ta’sirotni o ‘tkazmay qo‘yishi
mumkin. Demak, nervdan qo‘z g ‘alish o ‘tishi uchun nerv buzilmagan,
shikastlanmagan, funksiyasi normal b o iish i kerak, ya’ni nerv fiziologik
butun b o im og i lozim.
Ta’sirotni ikki tomonlama o ‘tkazish xususiyati. Agar biror nerv o ‘rta
joyidan ta’sirlansa, u vaqtda ta’sirot ham markazga, ham periferiyaga
qarab tarqaladi. Nerv tolasining bunday ikki tomonlama o ‘tkazish
xususiyatini birinehi marta rus olimi A.I.Babuxin (1877) aniqlagan.
A.I.Babuxin N il daryosida yashaydigan laqqa baliqning elektr organiga
keladigan nervi ustida tajriba o ‘tkazib, ta’sirot bu nervdan har ikki
333
tomonga o ‘tishini isbotladi. Nil laqqa balig‘ida boshqa elektrli baliqlar
|
| |
