|
tufayli falaj bo‘lib qolgan qoi-oyoqning.ba’zan muayyan vaqtdan keyin
Pdf ko'rish
|
| bet | 234/318 | | Sana | 23.05.2024 | | Hajmi | 14,15 Mb. | | #251148 |
Bog'liq G‘ofurov A.T., Fayzullayev S.S. Genetika va evolyutsion ta’limottufayli falaj bo‘lib qolgan qoi-oyoqning.ba’zan muayyan vaqtdan keyin
yana harakatga kelishiga sabab shu, falaj b o iib qolgan organning
faoliyatini tiklash uchun ko'pincha jarrohlar ham nerv tolasining shu
xususiyatidan foydalanadilar, ular nervlarni tikib qo‘yadilar.
Periferiyadan markazga intiluvchi nervlar orqali keluvchi qo‘zg ‘alish
toMqinlarining ta’sirida nerv hujayrasi qo‘zg‘aladi. Ammo ko'pgira nerv
hujayralari retseptorlardan impulslar kelmaganda ham qo‘zg ‘alishi
mumkin. Modda almashinuvidagi o ‘zgarishlar ta’sirida, shuningdek
gumoral ta’sirlar tufayli bu hujayralarda qo‘zg ‘alish paydo bo‘lishi
mumkin. Karbonat kislota bilan qo‘zg‘aladigan nafas markazining
faoliyati, qon haroratining ta’siri bilan o ‘z ishini o ‘zgartiradigan issiqlik
markazining faoliyati va shu kabilar bunga misol b o ia oladi.
NERV TOLASINING XOSSALARI
Nerv tolasi qo‘zg ‘aluvchanlik va o'tkazuvchanlik xossasiga ega.
Muskul-nerv apparatidagi nervning qanday bo‘lmasin bir qismiga elektr
bilan ta’sir etib, bunga ishonish mumkin. Elektr ta’sir etgan hamona
muskul qisqaradi. Muskulning qisqarishiga sabab shuki, elektr bilan ta’sir
etish natijasida nervda qo‘zg ‘alish paydo bo‘ladi, bu qo‘zg ‘alish nervdan
o ‘tib, muskulga boradi va uni qisqartiradi.
Nerv tolasi qo‘zg‘alishni o ‘tkazishi uchun anatomik jihatdan butun
bo‘lishi kerak. Nerv qirqib qo‘yilsa, qo‘zg‘alishni oHkazolmaydi. Nerv
bogiab, bosib qo‘yilganda yoki boshqa y o ‘l bilan uzib qo‘yilganda undan
qo‘zg ‘alish o ‘tmaydi. Ammo nerv anatomik jihatdangina emas, fiziologik
jihatdan buzilganda ham undan qo‘zg‘alish o ‘tmaydi. Nerv butun bo‘lgani
bilan funksiyasi buzilganligi uchun qo‘zg‘alishni o ‘tkazmaydi.
Nerv sovutilganda yoki qizitilganda, unga qon kirishi to‘xtaganda,
|
| |
