|
membranasi depolyarizatsiyalanadi
Pdf ko'rish
|
| bet | 231/318 | | Sana | 23.05.2024 | | Hajmi | 14,15 Mb. | | #251148 |
Bog'liq G‘ofurov A.T., Fayzullayev S.S. Genetika va evolyutsion ta’limotmembranasi depolyarizatsiyalanadi,
oqibatda sinaptik pufakchadagi
mediator presinaptik membrana orqali sinaps tirqishiga sizib o ‘tadi va
postsinaptik membrananing depolyarizatsiyalanishiga sabab boiadi.
Natijada postsinaptik membranada harakat potensiallari paydo boiadi.
Oqibatda tegishli hujayra qo‘zg‘alib, faol holatga o ‘tadi. Parasimpatik nerv
va ayrim simpatik nerv tolalari qo‘zg‘alganda, ularning uchlaridan
atsetilxolin,
ko‘pchilik simpatik nerv tolalari
qo‘zg‘alganda esa,
noradrenalin va bir oz miqdor adrenalin ajraladi. Mana shu mediator
moddalar tegishli fermentlar (atsetilxolin, xolinesteraza, noradrenalin va
adrenalin, amino-oksidaza fermentlari) ta’sirida tez parchalanib ketadi.
Shu sababli sinaptik pufakchadan sinaps tirqishiga bir marta chiqarilgan
336
mediator postsinaptik membranada bitta harakat potensialini hosil qiladi.
Qo‘z g ‘alganda
atsetilxolin
ajratadigan
tolalar
xolinergik
tolalar,
noradrenalin va adrenalin ajratadigan tolalar esa, adrenergik tolalar
deyiladi. Sinapslar ta’sirotni bir tomonlama, sekinlashtirib o‘tkazadi.
Sinapslarning bu xususiyati ulardan ta’sirot o'tkazilishida mediatorlarning
ishtirok etishiga b o giiq . Chunki mediatorlar faqat nerv tolalarining
uchlarida hosil bo‘ladi, ya’ni nerv tolasining oxiridan chiqqan mediator
muskul tolasi, bez yoki nerv hujayrasining postsinaptik membranasini
qo‘zgatadi. Muskul tolasida, bez yoki nerv hujayrasida vujudga keluvchi
harakat potensiali esa, sinaps tirqishi borligidan, nerv oxirlarini va nerv
tolalarini qo‘zgata olmaydi. Sinapsdan ta’sirotning sekinlashib, to‘xtalib
|
| |
