|
Rajamurodov z. T., Rajabov a. I. Odam va hayvonlar fiziologiyasi
Pdf ko'rish
|
| bet | 282/318 | | Sana | 23.05.2024 | | Hajmi | 14,15 Mb. | | #251148 |
Bog'liq G‘ofurov A.T., Fayzullayev S.S. Genetika va evolyutsion ta’limottolalardan iborat.
PO‘STLOQ FAOLIYATINI 0 ‘RGANISHDA I.M.SECHENOY VA
I.P.PAYLOVNING ROLI
Yarim
sharlar
po‘stlog‘ining
faoliyatini
o ‘rganishda
buyuk
fiziologlar-I.M.Sechenov va I.P.Pavlovlaming roli benihoya katta bo‘ldi.
Bosh miya faoliyatining reflektor xarakterga ega ekanligini dastlab,
I.M.Sechenov o ‘zining mashhur “Bosh miya reflekslari” asarida ta'riflab
berdi va shu bilan oily asab faoliyati haqidagi ta’imotga zamin yaratdi.
Keyinchalik po‘stloqning faoliyatini o ‘rganish I.P.Pavlov zimmasiga
tushdi. I.P.Pavlov po‘stloq faoliyatini atroflicha o ‘rganib, oliy asab
372
faoliyati haqida materialistik ta’imot yaratdi. I.P.
Pavlov asosSagan shartli
reflekslar usuli katta yarim sharlar po‘stlog'ining faoiiyatini o'rganishda
muhim ahamiyatga ega bo‘ldi. Faqat ana shu usul tufayli katta yarim
sharlaming asl fiziologiyasini o ‘rganish imkoniyati tugildi. I.P.Pavlov o ‘zi
yaratgan oliy asab faoliyati haqidagi ta’imot asosiga uchta materialistik
prinsipni olga surdi, Bular quyidagilardir : 1) determinizm prinsipi- bu
prinsip mohiyat e'tibori bilan shundan iboratki, tabiatda, organizmda sodir
bo‘ladigan har qanday hodisalarning sababi bo‘lgani kabi katta yarim
sharlar po‘stlog‘ida yuz beradigan hodisalar ham muqarrar ravishda biror
sababga bog‘liqdir. Biz ayrim hollarda ba’zi jarayonlaming sababini hali
bilmas ekanmiz, bu-ularning sababi y o ‘q degan ma'noni bildirmay, balki
ilmiy tekshirish usullarining mukammal emasligini ko‘rsatadi. -Fanning
kelgusidagi taraqqiyoti munosabati bilan, hanuz noaniq bo‘lib kelayotgan
hodisalarning sababini bilib olamiz; 2) analiz va sintez prinsipi - miya
|
| |
