• Shartsiz va shartli reflekslaming bir-biridan farqini yaqqolroq tasawur qilish uchun so‘lak ajralishiga taalluqli shartsiz va shartli reflekslarini 375
  • 4 5 -r a sm . S hartli r e fle k s n in g h o s il b o iis h t a s v ir ii. a -s o ‘lak ajratish shartsiz refliksining chizmasi, б-tovu sh tasirlariga so‘lak ajratish
  • Organizmning barcha reflekslari ikkita katta guruhga: shartsiz va




    Download 14,15 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet286/318
    Sana23.05.2024
    Hajmi14,15 Mb.
    #251148
    1   ...   282   283   284   285   286   287   288   289   ...   318
    Bog'liq
    G‘ofurov A.T., Fayzullayev S.S. Genetika va evolyutsion ta’limot

    Organizmning barcha reflekslari ikkita katta guruhga: shartsiz va
    shartli reflekslarga bo‘linadi. Shartsiz reflekslar organizmning tug‘ma,
    nasldan-naslga o ‘tuvchi, hayot davomida deyarli o 4zgarmay qoladigan
    reaksiyalaridir. Bular bosh miya katta yarim sharlar po‘stlog‘ining
    ishtirokisiz ham yuzaga chiqaveradi. Shartli reflekslarga esa, hayot
    davomida paydo bo‘lib, zaruriyati qolmaganda yuqolib ketadigan, nasldan-
    naslga o ‘tmaydigan reaksiyalardir. Ular albatta shartsiz refleks negizida
    hosil bo‘ladi va miya po‘stlog‘ining ishtiroki bilangina yuzaga chiqadi.
    Shartsiz va shartli reflekslaming bir-biridan farqini yaqqolroq tasawur
    qilish uchun so‘lak ajralishiga taalluqli shartsiz va shartli reflekslarini
    375


    qarab chiqamiz. Yangi tugilgan qo‘zi hali onasini emmagan dastlabjd 
    davrlarda so iak ajratmaydi. U onasini ema boshlaganidan keyingiria 
    so‘lak ajratadi. Bu shartsiz refleks yo‘li bilan so‘lak ajratishidir. Ayni 
    paytda bu refleks quyidagicha ro ‘yobga chiqadi: qo‘zi onasini emishi 
    tufayli ogziga to‘shayotgan sut u yerdagi xilma-xil retseptorlami 
    qo‘zg‘atadi. Qo‘zg‘alish ana shu retseptorlar bilan aloqador bo‘lgan 
    markazga intiluvchi asab tolalariga beriladi va ular orqali uzunchoq 
    miyadagi so‘lak ajratish markaziga borib, uni qo‘zg‘atadi. Uzunchoq 
    miyadagi markazning qo‘zg‘alishi katta yarim sharlar po‘stlog‘idagi so‘lak 
    ajratish markazining qo‘zg‘alishi bilan davom etadi. Chunki odatda 
    uzunchoq miyadagi markaz faoliyati miya po‘stlog‘idagi oliy markaz 
    nazoratida bo‘ladi.
    4 5 -r a sm . S hartli r e fle k s n in g h o s il b o iis h t a s v ir ii.
    a -s o ‘lak ajratish shartsiz refliksining chizmasi, б-tovu sh tasirlariga so‘lak ajratish
    refleksini hosil bo'lish chizmasi; 1-til, 2 - s o ‘lak bezi, 3-quloq, 4-postloqdagi oily

    Download 14,15 Mb.
    1   ...   282   283   284   285   286   287   288   289   ...   318




    Download 14,15 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Organizmning barcha reflekslari ikkita katta guruhga: shartsiz va

    Download 14,15 Mb.
    Pdf ko'rish