|
Raqamli ilmiy kengash termiz davlat universiteti allayarov sirojiddin kamolovichBog'liq 75942b50-2005-41b2-9033-b0030cae0457XULOSALAR
“Surxondaryo suv havzalarining baliqlari (Actinopterygii Teleostei) faunasi”
mavzusidagi biologiya fanlari boʻyicha falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi
boʻyicha olib borilgan tadqiqotlar natijasida quyidagi xulosalar taqdim etildi:
1.
Surxondaryo suv havzasida baliqlarning 7 turkum, 15 oila, 34 urugʻga mansub
37 turi uchrashi qayd etildi.
2.
Ilk bor Oʻzbekiston ixtiofaunasi uchun yangi boʻlgan tur Sibir qumbaligʻi –
Gobio sibiricus
Nikolskii, 1936 Surxondaryo suv havzasidan aniqlandi. Shu vaqtga
qadar Oʻzbekiston ixtiofaunasida
Gobio
urugʻining faqat bitta – Turkiston
qumbaligʻi (
Gobio lepidolaemus
Kessler, 1872)
uchrashi ma’lum edi.
3.
Ilgari Sharq tezsuzari –
Alburnoides bipunctatus
deb malakalangan tur
morfologik va molekulyar tadqiqotlarimizdan soʻng bu tur Surxondaryo suv
havzalarida keng tarqalgan Xolsiki tezsuzari –
Alburnoides holciki
Coad &
Bogutskaya, 2012 turi ekanligi aniqlandi.
4.
Alburnoides holciki
Surxondaryo havzasida keng tarqalgan dominant tur
ekanligi aniqlandi;
5.
Surxondaryoning quyi oqimida Tabiatni muhofaza qilish xalqaro ittifoqining
Qizil Roʻyxatida “qirilib ketish xavfi ostida”gi Parrakqanot –
Capoetobrama
kuschakewitschi
(Kessler, 1872) va “kamayib ketish xavfi ostida”gi Amudaryo
yalang baligʻi –
Oxynoemacheilus oxianus
(Kessler, 1877) kabi turlarning juda
kichik arealda tarqalgan populyatsiyalari aniqlandi.
6.
Oʻzbekiston Qizil kitobiga kiritilgan endemik, muhofazaga muhtoj turlardan
Sabanejewia aralensis
Kessler, 1877,
Luciobarbus conocephalus
(Kessler, 1872),
Capoetobrama kuschakewitschi
(Kessler, 1872),
Glyptosternon oschanini
(Herzenstein, 1889),
Salmo oxianus
Kessler, 1874 lar Surxondaryo suv havzalarida
uchrashi qayd etildi.
7.
Surxondaryo suv havzalarida adabiyotlarda mavjudligi ta’kidlangan
Pseudoscaphirhynchus
kaufmanni
,
Aspiolucius
esocinus
,
Luciobarbus
brachycephalus
,
Pelecus cultratus
,
Triplophysa stolickai
kabi turlar qayd etilmadi.
8.
Surxondaryo daryosi suv havzalari baliqlarining tarqalishi boʻyicha
geoaxborot ma’lumotlari ishlab chiqildi va amaliyotga joriy qilindi.
9. Surxondaryo havzasidagi baliqlarning tabiiy yashash sharoitlarini saqlab
qolish va ularga ta’sir etuvchi antropogen omillarni kamaytirish uchun amaliy chora-
tadbirlar ishlab chiqildi.
|
| |
