Shaxsiy ma’lumotlar xavfsizligi risklarini tahlil qilish

107 
Risk chastotasi. Riskni aniqlash va baholash nuqtai nazaridan risklarni 
tasniflashda ularning takrorlanish chastotasiga va ko‘p sonliligiga asoslanadi. 
Chastota va ko‘p sonlilik risklarni monitoringlashda muhim xususiyat hisoblanib, 
risklar ikki guruhga: minor risklar – e’tibor talab qilmaydigan va major risklar – 
alohida e’tibor va kuzatuv talab qiluvchilarga ajratiladi. 
Risk darajasi tarmoqga (yoki tizimga) natijaviy ta’sirning bahosi bo‘lib, 4 ta: 
ekstremal yuqori, yuqori, o‘rta va past. Ekstremal yuqori yoki yuqori risk paydo 
bo‘lishini va salbiy ta’sirini kamaytirish maxsus yo‘naltirilgan qarshi choralarni 
talab etadi. Bu darajadagi risklar yuqori yoki o‘rtacha ta’sirning katta ehtimolligiga 
ega bo‘ladi. Mazkur darajadagi risklar jiddiy xavfga sabab bo‘ladi va shuning 
uchun, zudlik bilan aniqlash hamda qarshi chora ko‘rish talab etiladi. O‘rta darajali 
risklar yuqori ehtimollikka ega past natijali hodisa yoki past ehtimollikka ega 
yuqori natijali hodisa bo‘lishi mumkin. Alohida qaralganida, yuqori ehtimollikka 
ega past natijali hodisalar loyiha narxiga yoki kutilgan natijaga kam ta’sir qiladi. 
Past ehtimollikka ega yuqori natijali hodisalar doimiy monitoringni talab etadi. 
O‘rta darajali risklarga zudlik bilan chora ko‘rish talab etilmasada, himoyani 
dastlabki vaqtda o‘rnatish talab etiladi. 
Shaxsiy ma’lumotlar xavfsizligining asosiy risklariga quyidagilar kiradi: 
­ 
maxfiy maʼlumotlarning chiqib ketish xavfi; 
­ 
muhim maʼlumotlarning yoʻqolishi yoki foydalana olmaslik xavfi; 
­ 
toʻliq boʻlmagan yoki buzilgan maʼlumotlardan foydalanish xavfi; 
­ axborot va hisoblash resurslaridan ruxsatsiz yashirin foydalanish xavfi 
(masalan, botnet yaratishda); 
­ shaxsga obro‘siga tahdid soluvchi ma’lumotlarning tashqi muhitda tarqalish 
xavfi. 
Axborot xavfsizligi risklarini baholash jarayoni aktivlarni keng qamrovli 
identifikatsiya qilish va baholash, hamda ushbu aktivlarga nisbatan tahdidlarni va 
zaifliklarni baholashni o'z ichiga oladi. Ushbu tadbirlarning natijalari axborot 
xavfsizligi riskini baholash va ularni qayta ishlash usullarini aniqlash uchun 
ishlatiladi. Ushbu yondashuv odatda katta vaqt, kuch va tajribani talab qiladi va 

108 
shuning uchun axborot xavfsizligi riski yuqori bo‘lgan axborot tizimlari uchun 
ko‘proq qo‘llaniladi. Ushbu jarayonning yakuniy bosqichida axborot xavfsizligi 
risklarining keng qamrovli bahosi olinadi.
Shaxsiy ma’lumotlar xavfsizligi risklarini baholashda quyidagi omillar 
hisobga olinishi mumkin: 
­ shaxsiy xavfsizlik; 
­ shaxsiy ma‘lumotlar; 
­ huquqiy va tartibga soluvchi majburiyatlar; 
­ huquqni muhofaza qilish (qonunlarga rioya qilish); 
­ tijorat va iqtisodiy manfaatlar; 
­ moliyaviy yo‘qotishlar/operatsiyalarning uzilishi; 
­ jamoat tartibi; 
­ 
nomoddiy yo‘qotishlar. 
Risk tahlili va ehtimolligini baholash, bir tashkilot faoliyatining mavjud va 
keyingi risklarini aniqlash va ularni qo‘llab-quvvatlash uchun quyidagi usullardan 
foydalanishni talab qiladi: 

Download 5,25 Mb.