Ravhan hamdamovich ayupov raqamli iqtisodiyot va elektron tijoratda yangi texnologiyalar o’quv qo’llanma

Download 5,77 Mb. Pdf ko'rish
bet	70/414
Sana	30.05.2024
Hajmi	5,77 Mb.
	#257728

1 ... 66 67 68 69 70 71 72 73 ... 414

Bog'liq
Ракамли иктисодиётда инновацион технологиялар

Bitcoin LightingNetwork
kabi zamonaviy
novatorlik yechimlari tartibga solish va kliring vaqtini soniyaning ulushiga teng
bo‘lgan vaqtgacha qisqartirib, bitkoin blokcheyni hajmini oshirishga intiladi. «Pul
jo‘natuvchi bir tarmoqda, oluvchi esa boshqa tarmoqda bo‘ladigan bank tizimida
pul ko‘plab registrlar, vositachilar, tranzit maydonlar orqali o‘tib, tom ma’noda
yo‘lda yo‘qolib qolishi mumkin. Aslida ham, qiymatni uzatishning bir onda ro‘y
beradigan va harajatlar bilan bog‘liq bo‘lmagan turiga o‘tish uzoq vaqt davomida
oraliq holatda turib qoladigan kapitalni ozod qiladi. Bu esa «
yo‘ldagi
» pul
mablag‘laridan foyda oladigan vositachilarni xursand qilmaydi, albatta.
Risklarni boshqarish.
Blokcheyn texnologiyasi bir necha xil moliyaviy risk
turlarini bartaraf qilishga imkon beradi. Birinchidan, tartibga solish riski –
to‘lovning bitimni tartibga solish jarayonida bironta ham xato ro’y bermasligi riski.
Ikkinchidan, kontragentlik riski– ikkinchi tomon bitimni tartibga solish ro‘y
bermagunga qadar defolt e’lon qilmasligi riski. Nihoyat, eng jiddiy
tizimli risk
,
tizimdagi barcha yirik kontragentlik risklari yig‘indisi.
Qiymat innovatsiyasi
. Bitkoyn blokcheyniboshqa moliyaviy aktivlar bilan
ishlash uchun emas, balkibitkoyinlar uzatish uchun yaratilgan. Biroq buochiq
boshlang‘ich kodli vaturli xildagi tajribalarni rag‘batlantiradigan texnologiyadir.
Ayrim novatorlar bitkoyin to‘lovlari uchun emas, balki boshqa maqsadlar uchun
mo‘ljallangan alohida blokcheynlar, ya’ni altkoynlar yarata boshlashdi.
Saydcheynlar
– imkoniyatlari va funksiyalari bo‘yicha bitkoyn blokcheynidan
farq qiladigan, lekin uning havfsizligini pasaytirmagan holda bitkoyn kompyuter
infratuzilmasi va rivojlangan tarmog‘idan foydalanadigan blokcheynlardir.
Saydcheynlar blokcheyn bilan ikki kanalli sxema – aktivlarni uchinchi tomon
ishtirokisiz blokcheynga va blokcheyndan berish kriptografik vositasi yordamida
aloqa qiladi. Xususiy blokcheynlarda savdo platformalari yaratib, umuman bitkoyn
va boshqa tokenlardan foydalanishni istisno qilishga intiladigan novatorlar ham

104
bor. Moliyaviy institutlaraktivlar va majburiyatlarni yozish, almashinish va sotish
uchun blokcheyn texnologiyasidan foydalanmoqdalar. Vaqt o‘tishi bilan
esaan’anaviy birjalar va markazlashtirilgan bozorlarni u bilan almashtirilishi
mumkin, bu esa bizning qiymat haqidagi va shu bilan birga savdo mexanizmlari
haqidani tasavvurlarimizni ham tubdan o‘zgartirib yuborishi mumkin.

Download 5,77 Mb.

1 ... 66 67 68 69 70 71 72 73 ... 414

Download 5,77 Mb.

Pdf ko'rish