Reja: Islom shakllanishidagi tarixiy sharoit, Islom dinining vujudga kelishi

Download 0,63 Mb. Pdf ko'rish
bet	10/18
Sana	22.01.2024
Hajmi	0,63 Mb.
	#142787

1 ... 6 7 8 9 10 11 12 13 ... 18

Bog'liq
\'ÈÑËÎÌ ÄÈÍÈ ìàúð 2021-22 ËÎÒÈÍ

Islom dini ta’limoti.
Islom falsafasi musulmonlarning muqaddas kitobi Qur’onda bayon etilgan.
Qur’on 114 sura, suralar 6226ta oyatlardan iboratdir. Islom falsafasi markazida
Yagona Alloh haqidagi g‘oya yotadi. Qur’onda Alloh olam va undagi
mavjudotlarni 6 kun mobaynida yaratganligi haqida aytiladi.
A’rof surasi. “54. Darhaqiqat, rabbingiz osmonlaru erni olti kunda yaratgan,
sо‘ngra Arsh uzra “mustaviy” bо‘lgan, kunga tunni qoplaydigan-uni (ya’ni kunni
tun) shitob bilan quvadi-quyosh, oy, yulduzlarni О‘z amriga musaxxar (mute) qilib
qо‘ygan Allohdir. Ogoh bо‘lingizki, yaratish va buyurish Unga xosdir.”
2
Osmon etti qavatdan iborat bо‘lib, xudoning taxti arshi a’loda etmish ming
parda bilan о‘ralgan. Alloh jannat va dо‘zah ham yaratgan deyiladi.
Qur’on yakka xudolikni targ‘ib etadi. Islom ta’limoti bо‘yicha, inson Xudo
tomonidan yaratilgan va uning bandasidir. Alloh uni tuproqdan yaratgan. Odam
Atoning qobirg‘asidan esa Momo Havoni yaratgan. Odam shaytonning izmiga
kirib, ahdga shak keltirgan. Va oqibatdan jannatdan quvilgan.
Alloh jinlarni ham, farishtalarni ham yaratgan, xudoga yaqin bо‘lgan
farishtalar Jabroil, Mekoil, Isrofil va Azroildir.
Farishtalar Alloh amriga binoan inson oldida bosh egadilar ammo ulardan biri
Iblis bundan bosh tortadi. Shunda Alloh Iblisga la’natlar yog‘dirib, uni erga
yuboradi. Shuning uchun shayton Iblis odamlarni Alloh yо‘lidan ozdirishga
urinadi.
Islomda najot yо‘li Xudoga ishonch-imon yо‘li sifatida belgilab berilgan.
Islomda najot yо‘li bilish, ilmdan iboratdir. Tо‘la va tugal ilm faqat Allohga
tegishlidir. Islom xaqiqatni izlashni ta’qiqlamaydi. Oyatlarning xaqiqiy ma’nosini
tushunish uchun uning ustida chuqur о‘ylash kerak.
Islom madaniyatining nazariy asoslarini islom dinining muqaddas kitobi
Qur’on hamda hadislar tashkil etadi. Islom falsafasi markazida Allohning
yagonaligi haqidagi ta’limot yotadi. Qur’on yakkaxudolikni targ‘ib etadi.
Qur’onning eng asosiy ta’limotlaridan biri – Allohning о‘zigagina ibodat qilishdir.
Baqara surasi, 255-oyatda “Alloh – undan о‘zga iloh yо‘qdir. (U) hamisha
barhayot va abadiy Turuvchidir”,
1
- deyilgan.
Shuningdek, Islom Allohga bir surat yoki haykal vositasida sig‘inishni rad
etadi.
2
Абдулазиз Мансур. Қуръони Карим маъноларининг таржима ва тафсири. Бақара сураси. “Тошкент ислом
университети”, 2007, 157 б.
1
Қуръони Карим, 2-сура, 255-оят. Қуръони Карим маъноларининг таржима ва тафсири Абдулазиз
Мансурники. Тошкент ислом университети, 2007, 50 б.

20
Makkadagi Ka’bada 360 sanam bо‘lganligi tarixdan ma’lum. Muhammad
SAV Makkani fath qilganidan sо‘ng Iso va Bibi Maryam tasviridan boshqa
haykallar va suratlarni yо‘q qilishga buyurgan. Shuningdek, Qur’onning Soffot
surasi, 95-96-oyatlarda “О‘zlaringiz yо‘nib (yasab) olgan narsalarga ibodat
qilasizmi?! Holbuki, sizlarni ham, sig‘inayotgan butlaringizni ham Alloh
yaratganku?!”
2
deyilgan edi.
Baqara surasi. “115. Mashriq ham, Mag‘rib ham Allohnikidir. Bas, qaysi
tarafga yuzingizni qaratsangiz, о‘sha tomonda Allohning “yuzi” mavjuddir.”
3

Download 0,63 Mb.

1 ... 6 7 8 9 10 11 12 13 ... 18

Download 0,63 Mb.

Pdf ko'rish