kompyuterlar va kompyuter
tarmoqlari keng qo‘llanilmoqda.
Kompyuter (ing . computer – hisoblovchi) - oldindan berilgan dastur boʻyicha ishlaydigan avtomatik qurilma. Elektron hisoblash mashinasi (EHM) bilan bir xildagi atama. Axborot texnologiyasida kompyuterlar va kompyuter tarmoqlarining qo‘llanishiga urg‘u
berish maqsadida ko‘pincha kompyuter va kommunikatsion texnologiya haqida gapirishadi.
Axborot texnologiyasi o‘zi uchun asosiy muhit bo‘lgan axborot tizimlari bilan bevosita
bog‘liqdir. Chunki axborot texnologiyasi axborot tizimlarida mavjud bo‘lgan ma’lumotlar ustida
bajariladigan turli xil murakkablikdagi operatsiyalar, amallar va algoritmlarni bajarishdan iborat
bo‘lgan tartiblashtirilgan jarayondir.
Axborot texnologiyalari jamiyat axborot resurslaridan oqilona foydalanishning eng
muhim usullaridan biri bo‘lib, hozirgi vaqtga qadar bir necha evolyutsion bosqichlarni bosib
o‘tdi.
Ana shu bosqichlarga qisqacha to‘xtalib o‘tamiz.
1-bosqich . XIX asrning ikkinchi yarmigacha davom etgan. Bu bosqichda “Qo‘lli”
axborot texnologiya taraqqiy etgan. Uning vositasi: pero, siyohdon, kitob. Kommunikatsiya,
ya’ni aloqa odamdan odamga yoki pochta orqali xat vositasida amalga oshirilgan.
2-bosqich . XIX asrning oxiri, unda “Mexanik” texnologiya rivoj topgan. Uning asosiy
vositasi yozuv mashinkasi, arifmometr kabilardan iborat.
3-bosqich . XX asr boshlariga mansub bo‘lib, “Elektromexanik” texnologiyalar bilan farq
qiladi. Uning asosiy vositalari sifatida telegraf va telefonlardan foydalanilgan. Bu bosqichda
axborot texnologiyasining maqsadi ham o‘zgardi. Unda asosiy urg‘u axborotni tasvirlash
shaklidan, uning mazmunini shakllantirishga ko‘chirildi.
4-bosqich . XX asr o‘rtalariga to‘g‘ri kelib, “Elektron” texnologiyalar qo‘llanilishi bilan
belgilanadi. Bu texnologiyalarning asosiy vositasi EHMlar va ular asosida tashkil etiladigan
avtomatlashtirilgan boshqarish tizimlari va axborot izlash tizimlaridir.
5-bosqich . XX asr oxiriga to‘g‘ri keladi. Bu bosqichda “Kompyuter” texnologiyalari
taraqqiy etdi. Ularning asosiy vositasi turli maqsadlarga mo‘ljallangan dasturiy vositalarga ega
bo‘lgan shaxsiy kompyuterlardir. Bu bosqichda kundalik turmush, madaniyat va boshqa
sohalarga mo‘ljallangan texnik vositalarning o‘zgarishi ro‘y berdi. Lokal va global kompyuter
tarmoqlari ishlatila boshlandi.
