ISSN: 2181-1385 ISI: 0,967 |




Download 189,13 Kb.
bet3/5
Sana16.02.2024
Hajmi189,13 Kb.
#157560
1   2   3   4   5
Bog'liq
rivojlanishda-nuqsoni-bolgan-bolalarni-o-rganish-va-tasviriy-faoliyat-jarayonida-nutqini-rivojlantirish

ISSN: 2181-1385 ISI: 0,967 | Cite-Factor: 0,89 | SIS: 1,9 | ASI: 1,3 | SJIF: 5,771 | UIF: 6,1

Tasviriy faoliyatda esa bolalar vazifani amaliy bajarib olingan tushunchalar kengaytiriladi, aniqlashtiriladi va mustahkamlanadi. Har qanday faoliyat bolalar nutqini aktivlashtirishga, shakllantirishga, lug„atni boyitishga va nutqini mustahkamlashga qaratilgan.


O„qituvchi har bir dars uchun to„g„ri lug„at tanlashi kerak. Lug„atga 4 qismdan iborat so„z va iboralarni kiritish mumkin:

  1. So„z va ibora, bajarilayotgan ish faoliyatiga boqliq ishlatiladigan materialning nomi (loy, qog„oz, boyoq, yelim, ....) bajarilayotgan faoliyat (lepka, rasm chizish, byoyash, yopishtirish, shtrixlash, …) ish qurollarining nomi (qalam, boyoq qalam, qaychi, bolg„a).

  2. So„z-predmetning nomi va iborasi, bolalar tasvirlayotgan predmet (shar, archa, qo„qirchoq, )

  3. So„z va ibora, bolalarning idrok qilishlari uchun yo„naltirilgan harakat (kuzatib chiq, barmoqing bilan aylantirib kuzatib chiq, paypaslab ko„rib chiq)

  4. So„z va ibora, idrok qilish orqali mustahkamlash (rangning nomi, geometrik shakli, hajmini belgilab olish). Birinchi gruppadagi so„zlarni tasviriy faoliyatda sekin- asta o„zlashtirib boriladi. Ikkinchi gruppa so„z (so„z-predmetning nomi) – tartib boyicha bolalar topish. Tasviriy san'at faoliyatida so„zlar predmet bilan yangicha boqlanishi. Uchinchi va to„rtinchi guruhdagi so„zlarga alohida ahamiyat beriladi. Bolalarning diqqatini predmetga va uning xususiyatiga qaratiladi. So„ngra esa bolalar idrok qilgan obrazi mustahkamlanadi. Masalan: Tasviriy faoliyatda olma rasmini tasavvur orqali chizish jarayonida o„qituvchi “Olma shar shakliga o„xshaydi. Yuqorisida chuqurchasi bor, chuqurchasida dumchasi bor”. Aytilayotgan so„zlar qoyiladigan cho„ntakchaga quyiladi. Mashg„ulot uchun olingan lug„at aniq ko„rsatilishi lozim. Tasviriy faoliyatda foydalanilayotgan nutq materialining ko„p qismi bolalarga tanish bo„lishi lozim. O„qitishning 1-2 yilida tartibli har bir Mashg„ulotga ikkitadan ortiq yangi so„z berish mumkin emas. O„qitishning keyingi yillarida 3-4 tadan ortiq yangi so„z berish mumkin emas. Rivojlanishda orqada qolayotgan bolalar tasviriy faoliyatida o„quvchilarning lug„ati ortadi, nutqi aktivlashtiriladi. Rivojlanishda orqada qolayotgan bolalar shaxs sifatida shakllanishlarida nutqning rivojlanish ahamiyati katta. Shunday ekan yuqorida aytib o„tganimizdek, har bir faoliyatda bolalar nutqini rivojlantiriladi. Har bir tasviriy faoliyat darsida, chizishdan oldin mavzudan kelib chiqqan holda suxbat, savol javob o„tkaziladi. O„qituvchi sinfda bolalar soni kamligi tufayli, har bita bola bilan og„zaki muloqotga kirishish, imkoniyatiga ega. O„quvchilar rasm

chizishda analiz-sintez qilishga, rasmlarni ajratishga o„rgatiladi.

Download 189,13 Kb.
1   2   3   4   5




Download 189,13 Kb.