83
muammolar vujudga kelishi mumkinki, ularning ta’siri natijasida xalqaro
kompaniya bilan hamkorlik amalga oshmasligi mumkin.
Shu bilan birga, xalqaro kompaniya mahalliy bozorni yaxshi
biladigan sheriklarning takliflariga e’tibor bilan qarashi kerak. Xususan,
mahalliy sherik qabul qiluvchi mamlakat
bozoriga chiqarilayotgan
tovarlar assortimentini o‘zgartirishni yoki qadoqlashni bezash va o‘ramda
tovarlar birligi miqdorini mahalliy iste’molchilar didiga mos holda
o‘zgartirishni asossiz bo‘lmagan tarzda taklif qilishi mumkin.
Xalqaro kompaniya rahbariyati o‘tish davridagi mamlakatlarda bozor
xo‘jaligi tizimi sharoitlarida faoliyat yuritishda katta tajribaga ega
bo‘lmagan sheriklarni tanlash xususiyatlarini o‘rganishga alohida e’tibor
beradi. Sheriklarni (xususan, MDH mamlakatlarida) tanlash bo‘yicha chop
etilgan tavsiyanomalarning obzori sobiq Ittifoq respublikalarida sherik
tanlayotgan xalqaro kompaniyalarning “9 qoida”sini
ajratishga imkon
beradi:
1. Sherik haqidagi tasavvurga asoslanmasdan uni tekshirish va biznes-
rejasini o‘rganish.
2. Sobiq Ittifoq korxonalari xodimlarining psixologiyasi va mahalliy
an’analarini hurmat qilish.
3. Hamkorlikni minimal hajmli bitimlardan boshlash.
4.
Kelishuvni
imzolashdan
avval,
sherik
bilan
ishonchli
telekommunikatsiya aloqasi o‘rnatilganligini aniqlash.
5. Sherik firmalar javobgar xodimlarining familiyalari va real
vakolatlarini aniq bilish.
6. MDH mamlakatlarida tashqi savdo va xorijiy investitsiyalar
haqidagi qonunchilikni chuqur o‘rganish.
7. Ichki baholar qanday shakllanishini
va ularni boshqa
mamlakatlardan raqobatchi firmalar bergan takliflar bilan solishtirishni
bilish.
8. Mahsulot sifatini aniqlovchi standartlarning me’yorlarini bilish,
chunki MDH mamlakatlari firmalarining xodimlari shu me’yorlarni
ma’qul ko‘radi.
9. Soat farqlanishlarini hisobga olish.
