Г ( 0 = ( * ( / ) ) ' (m o d и).
Axborotni rasshifrovka qilishda quyidagi munosabatdan foyda-
laniladi:
X (0 = (K
(i))d (mod
n).
Misol. so‘zini shifrlash va rasshifrovka qilish talab
etilsin. Dastlabki so‘zni shifrlash uchun quyidagi qadamlami
bajarish lozim.
1- qadam. p=3 va q=\ 1 tanlab olinadi.
2- qadam. « = з n = 33hisoblanadi.
3- qadam. Eyler funksiyasi aniqlanadi:
f(P>4) = ( 3 - l ) ( l 1 -1 ) = 20
4- qadam. 0 ‘zaro tub son sifatida d= 3 soni tanlab olinadi.
5-
qadam. (e• 3) ■
(m°d2°) = i shartini qanoatlantiruvchi e soni tanla-
nadi. Aytaylik, e=7.
6-
qadam. Dastlabki so‘zning alfavitdagi harflar tartib raqami
ketma-ketligiga mos son ekvivalenti aniqlanadi. A harfiga -1 , G
harfiga-4, Z harfiga -9. 0 ‘zbek alfavitida 36ta harf ishlatilishi
sababli ikkili kodda ifodalash uchun 6 ta ikkili xona kerak boiadi.
Dastlabki axborot ikkili kodda quyidagi ko‘rinishga ega bo‘ladi:
000100 000001 001001.
Blok uzunligi
l
butun sonlar ichidan ^ —
|og2(33+1) shartini qa
noatlantiruvchi minimal son sifatida aniqlanadi. «=33 boMganligi
sababli £=6.
Demak, dastlabki matn *(0*<4Л,9> ketma-ketlik ko‘rinishida
ifodalanadi.
7-qadam. V(') ketma-ketligi ochiq kalit {7,33} yordamida
shifrlanadi:
Y (1) = (47)(mod33) = 16384(mod33) = 16
Y(2) = (l7)(mod33) = l(mod33) = 1
104
Г(1) = (97 )(mod33) = 4782969(mod33) = 15
Shifrlangan so‘z
Y(i)=< 16,1,15>
Shifrlangan so‘zni rasshifrovka qilish maxfiy kalit {3,33}
yordamida bajariladi:
Г(1) = (1
6 ’ )(mod 33) =
4096(mod 33) =
4
Г(1)
= (1
3 )(mod 33) = l(mod 33) = 1
