o ‘rindiqqa o ‘tiradi. Ayni vaqtda nasos bilan forsunkaga yonilg‘i
haydash va purkash to ‘xtaydi.
Kiritish teshigi yopilgan paytdan
boshlab gilzadagi qayta
chiqarish teshigi ochilguncha b o ‘lgan davr ichida plunjerning
o ‘tgan yo ‘li plunjerning aktiv yo ‘li
S a deb ataladi. Aktiv yo ‘lni
plunjer yuzasi
f P ga ko‘paytirsak plunjer bilan siqib chiqarilgan
yonilg‘ining nazariy m iqdorini topam iz:
V = S - f .
y o
a J p
Sikl davom ida yonish kam erasiga purkaladigan haqiqiy
yonilg‘ining miqdori quyidagicha hisoblanadi:
=
V y o
• ’ I n = S . ' / p ' Л р -
bu yerda: r|p —
yonilgh berish koeffitsiyenti,
r\p = 0,75...
0,8. Bu koeffitsiyent plunjerli juftdagi va to ‘zitkichdagi zazorlar
orqali yonilg‘ining sizishini, un in g siqiluvchanligini ham da
yonilg‘i berish tizim ining deformatsiyasini hisobga oladi.
D vigatelning yuklam asi o ‘zgarishi bilan silindrga uzati-
layotgan yonilg‘ining miqdori ham o ‘zgarishi kerak.
Buning
u c h u n p lu n je r reyka va m a rk a zd a n q o c h irm a ro stlag ich
yordam ida buriladi, natijada uning aktiv yo ‘li (8.4-rasm ,
b)
va yonilg‘i miqdori o ‘zgaradi.
T ezyurar dizellarda q o ‘llaniladigan plunjerlarda yonilg‘i
bera boshlash vaqti ju d a kam o ‘zgaradi.
Dvigatelga siklda ko‘proq yonilg‘i berish uchun plunjerning
aktiv y o ‘li k attalash tirilad i. B unda
chiqarish teshigi kech
ochiladi (5-sxem a).
Y o n ilg ‘i m iq d o rin i k am ay tirish u c h u n p lu n je r teskari
tom o n g a buraladi, natijada uning aktiv yo‘li qisqaradi. Bu
holda chiqarish teshigi barvaqt ochiladi (6-sxema). Y onilg‘i
berishni to ‘xtatish uchun reyka to ‘la tortilib chiqarilishi kerak.
Bu holda plunjerning vintsim on qirrasi chiqarish teshigini
kiritish teshigi b e rk ilish id a n o ld in ro q o c h ad i (7 -sx em a).
N atijada forsunka orqali yonilg‘i purkash to ‘xtaydi,
chunki
plunjerning ustki hajm i bir vaqtning o ‘zida h am chiqarish,
ham kiritish teshiklari bilan bog‘langan bo ‘ladi.
D izellard a berilad ig an y o n ilg ‘ining m aksim al m iqdori
ch eg aralan g an b o ‘lib, ro stlag ich d ag i b o sh q arish rich ag ini
siljishini cheklash bilan amalga oshiriladi.
99
N asos-forsunkalarda zolotnik tipidagi
yuqori bosimli nasos
va klapan-soplo to ‘zitgichli forsunka b ir agregatga birlash-
tirilgan bo'ladi. N asos-forsunkaning plunjerli yuqorida ko‘rib
o ‘tilgan Y aM Z nasosining plunjeridan ikkita ishchi vintsim on
qirrasi borligi bilan farq qiladi. Y uqoridagi qirra y o n ilg ‘i
purkashning boshlanish vaqti, ikkinchisi (pastkisi)
esa yonilgM
purkashning tugash vaqtini reykaning holatiga qarab boshqa
rad i. P u rk ala y o tg a n yonilgM m iq d o ri q irra la r y o rd a m id a
o ‘zgartiriladi. N asos-forsunkaning plunjeri ham reyka yorda
m ida buraladi.
A R-20A3 nasos-forsunkadan purkalayotgan yonilgMning
m iqdori kamayishi natijasida yonilgM berish kechroq, y a ’ni
yu.ch.n. yaqinida boshlanadi. YonilgM
purkash esa ilgariroq
tugaydi. Bu h o ld a y o n ish n in g effektivligi yaxshi boMadi,
natijada dvigatelning tejamliligi ham yom onlashm aydi.
Y aM Z-236 dizelining yonilgM nasosidan har siklda beri
ladigan yonilgM
Qs ning kulachokli val aylanishlar chastotasi
rik ga bogMiqligi reykaning uch holati uchu n 8.5-rasm da kelti
rilgan.
Grafiklarning k o ‘rsatishicha kam
yuklam alarda aylanishlar
chastotasi ning oshishi bilan siklda beriladigan yonilgM miqdori
100
/
