teshigi sholi va tariq donlarining yirikligiga bog‘liqdir.
Shaffoflikni Gorodeskiy tozalagichida aniqlashni
amalga oshirish
mumkin. Ushbu moslama korpusi to‘rt qirrali yog‘ochdan iborat
bo‘lib, unda aylana uya va ishqalagichdan do‘ng yoki yassi shaklli va
yuqorisida dastalik tashkil topgan. Uya
ishqalagich rezina bilan
qoplangan. Tariq (2,5 gr) yoki sholi (5 gr) namunasini ishqalagich
uyasiga joylanadi, unga ishqalagichni qo‘yib,
dastani bosish va
aylantirish bilan, yarim aylana va qaytish harakatlari bilan don po'sti
shilinadi. Shunday 40-60 marta harakatdan keyin uyadagi mahsulot
elakka to‘kiladi (elak o‘lchami yuqorida qayd etilgan) va shaffoflar
elanadi. Po'sti shilinmagan donlar terib
olinadi va yana qaytadan
ishqalagichda ishqalanadi. Birinchi namunani po‘sti shilinganidan
keyin ikkinchisi tozalaniladi va shaffofli yoni о‘rtacha miqdori foizda
hisoblab chiqiladi. Tariqda shaffoflik miqdori 5 dan 35% gacha,
ammo ko‘p hollarda 18 dan 25% orasida o‘zgaradi.
Donli
aralashmalar bilan birgahkdagi og‘irligidan shafFofligi 18% va toza
mag‘zi 76% miqdorida bo'lganda tanqnmg bazis sifati hisoblanadi.
Sulining shaffofligini aniqlash.
Suli shaffofligi qo‘lda, mag‘zini
gul shaffoflaridan siqib chiqarib aniqlanadi. Suli donini ariqchasini
yuqoriga qaratib chap qo‘lning ko‘rsatkich barmog‘iga qo‘yiladi va
bosh barmoqning timog‘i bilan murtak tarafidan eziladi.
Shaffof
orasida mag‘iz ko'rinishi bilan pinset bilan olib uni stakanga
qo‘yiladi. Ikkala namuna ishlov berilgan donlar dan ajratilgan
shaffoflar tortiladi (har bir namuna aiohida).
Shaffoflar miqdori, ikki
о‘rtacha aniqlashning natijasi singari foizda ifodalanadi.
Sulining shaffofligi 18-48% oralig‘ida bo‘ladi. Elakda (teshik
kattaligi 1,8x20 mm) qolgan sulida 65% toza mag‘iz mavjud
donlarning bazis sifati hisoblanadi; shaffoflari - 27%;
mayda sulida
(1,8x20 mm teshikli elakdan o‘tkazilgan) 5%.
