Oriental Renaissance: Innovative,
educational, natural and social sciences
VOLUME 1 | ISSUE 9
ISSN 2181-1784
Scientific Journal Impact Factor SJIF 2021: 5.423
186
w
www.oriens.uz
October
2021
oluvchilarning o‘zlashtirish darajalarini baholashda doimo xolis va shaxsiy
munosabat bir vaqtning o‘zida ro‘yobga chiqadi.
Test. Test bu biror-bir faoliyatni bajarish uchun ma’lum
darajadagi bilimni
egallashga qaratilgan topshiriqlardir. Tarqatma materiallar yordamida o‘tkazilgan test
nazoratlari va uning afzalliklariga quyidagilarni sanab o‘tish mumkin:
- yetarli tarzda tuzilgan pedagogik test natijalari nazorat o‘tkazayotgan shaxsga
bog‘liq bo‘lmagan xolis pedagogik o‘lchov quroli hisoblanadi;
- test o‘quv mavzularining barcha asosiy mazmunini qamrab olishi mumkin;
- o‘qitish natijalarini test usulida o‘lchash barcha tekshiriluvchilarga baravar
qo‘llanadigan oldindan ishlab chiqilgan mezon asosida aniq va ishonchli baho beradi;
- test
nazorati texnologiyalashuvchan, u nisbatan qisqa vaqt ichida ma’lum
o‘quv mavzulari o‘zlashtirilishining to‘la nazoratini kam kuch va vositalar sarflab
o‘tkazish imkonini beradi;
- test nazorati kompyuterlar yordamida oson avtomatlashtiriladi. Bu pedagogik
test o‘tkazishning asosiy afzalliklaridan biridir.
Ma’ruza. Ma’ruza o‘qitishning eng keng tarqalgan shakli bo‘lib, pedagogik
faoliyatda yetakchi o‘rinni egallaydi. U pedagog mehnatining
oliy shakli darajasida
e’tirof etiladi. Munozara shaklida bayon etiladigan ma’ruza eng faol pedagogik
texnologiya elementidir. Munozarali ma’ruzada tinglovchilarning faolligi juda yuqori
bo‘lishiga erishish mumkin. Ma’ruza so’ngida o‘qituvchi talabalarga tarqatma
materiallar yordamida ma’ruza mavzusi
doirasida savollar berishi, test o‘tkazishi,
rasmli yoki diagrammali ma’lumotlarni qo‘shimcha ilova sifatida taqdim etishi va
shu kabi ko‘plab imkoniyatlardan foydalanishi mumkin.
Munozara. Ko‘pchilik o‘quv predmetlari va ularning mavzulari ta’lim
standaritlari, o‘qitish dasturlari, o‘quv rejasi va ta’lim muassasasining o‘ziga
xosligiga bog‘liq ravishda munozara tarzidagi o‘quv mashg‘ulotlarini taqozo etadi.
Munozara tarzida olib borilgan o‘quv mashg‘ulotlarida
tarqatma materiallardan
samarali foydalanishni ijobiy natijaning ilk belgisi sifatida baholash mumkin. Bunda
ta’lim oluvchilar faolligi ta’minlanadi, shubhali vaziyatlarga o‘rin qoldirilmaydi
hamda ularning xohishlari inobatga olinadi.
Eng muhimi, bunday sharoitda o‘quv
materiali to‘la-to‘kis o‘zlashtiriladi. Asoslar, xulosalar, hukmlar va tasavvurlar
mukammal ko‘rinish va mazmunda bo‘ladi. Ko‘rsatma va ta’kidlarning ishonchliligi
yuqori darajada bo‘ladi.
