202
XULOSA
Ushbu oʻquv qoʻllanma 5330100 – Kompyuter ilmlari va dasturlash
texnologiyalari va 5130200 – Amaliy matematika yoʻnalishi talabalari
uchun uchun moʻljallangan boʻlib, ―Algoritmlar va ma‘lumotlar
strukturasi‖ fanining mavzularini oʻz ichiga ma‘lumotlar
bilan tanishib
chiqish mumkin.
Eng qadimiy raqamli algoritmlardan biri Yevklid algoritmi (miloddan
avvalgi III asr) deb hisoblanadi - ikki sonning eng katta umumiy
boʻluvchisini topish. Algoritmlarning zamonaviy nazariyasi nemis
matematikasi Kurt Gyodel (1931) asarlari bilan boshlandi, ular oʻzlarining
rasmiy, izchil aksiomalar tizimi doirasida yechib boʻlmaydigan
muammolar mavjudligini koʻrsatdi.
Algoritmlar nazariyasida hal qilingan maqsad va vazifalar:
- "algoritm" tushunchasini formallashtirish (rasmiylashtirish) va
formal (rasmiy) algoritmik tizimlarni oʻrganish;
- muammolarning algoritmik yechimini rasmiy tasdiqlash;
- vazifalarni tasniflash, murakkablik sinflarini
aniqlash va tadqiq
qilish;
- algoritmlarning murakkabligini asimptotik tahlil qilish;
- rekursiv algoritmlarni oʻrganish va tahlil qilish;
- algoritmlar sifatini qiyosiy baholash mezonlarini ishlab chiqish.
Hisoblash nazariyasi va hisoblash murakkabligi nazariyasi hisoblash
modelini nafaqat hisoblash uchun foydalaniladigan qabul qilinadigan
amallar toʻplamining ta‘rifi, balki ularni qoʻllashning nisbiy xarajatlari
sifatida ham koʻrib chiqadi. Kerakli hisoblash
manbalarini - ijro etish
vaqtini, xotira hajmini, shuningdek algoritmlarning cheklanishlarini yoki
kompyuterni xarakterlash mumkin - faqat ma‘lum bir hisoblash modeli
tanlangan taqdirda.
Modelga asoslangan muhandislikda
hisoblash modeli va uning
tanlovi, agar uning alohida qismlarining xatti-harakatlari ma‘lum boʻlsa,
umuman tizim qanday ishlaydi degan savolga javob beradi.
Hisoblash murakkabligining asimptotik bahosida hisoblash modeli
ma‘lum narx bilan qabul qilinadigan primitiv amallar orqali aniqlanadi.
203
Xulosa sifatida aytish mumkinki, yuqorida keltirilgan vazifalar ushbu
qoʻllanmada keltirilgan fundamental algoritmlar yordamida hal qilinadi.
Bu algoritmlarni optimallashtirish yoki uning boshqa turlarini oʻrganish
asosida talabalar bilimlarini yanada mustahkamlab
borishlari mumkin
boʻladi.
