Samarqand viloyati Jomboy tuman xalq ta’limi bo’limiga qarashli 23-umumiy o’rta ta’lim maktabi boshlang’ich sinf o’qituvchisi Akbo’tayeva Dilafruzning

Mana aziz bolajonlar, nonning dasturxonimizga kelguncha bosib o‘tadigan murakkab yo‘lini bilib oldingiz. Shunday ekan har birimiz o‘zgalar mehnatini hurmat qilishimiz va qadrlashimiz kerak.

O’qituvchi: Bolajonlar kasblar haqida she’r bilasizmi?

O’quvchilar: Ha

O’qituvchi: Qani bo’lmasa siz yod olgan she’rlaringizdan eshitaylik

O’quvchi

Kasblar ko’pdir dunyoda

Bir biridan ziyoda

Kasb-hunarni egallaganlar

Ishtiyoqqa egalar

Orzuli bo’lsa yurak

Bajo bo’lar har tilak.

1-boshlovchi:Kasblar tilga kirsin

1-o’quvchi:

Bilim olib chinakam

O’rganamiz harf raqam

Hammaga berar ta’lim

O’qituvchi muallim.

O’qituvchi buyuk kasb egasi,o’qituvchi sizga,bizga bilim beruvchi inson. O’qituvchidanolgan bilimi bilan inson o’z komillik yo’lini topadi.Buning uchun,albatta o’qituvchi berayotgan bilimni chuqur egallashi lozim.

2-o’quvchi:

Mashinada poezda

Tramvayda-temir izda

Ziyrak,mohir haydovchi

Tashir yuk va yo’lovchi.

Haydovchi erta tongda kun botgunga qadar odamlarni o’z manzillariga bexatar etib olishlari uchun xizmat qiladi.Haydovchi kasbi doim ziyraklik,hushyorlikni talab etadi.Haydovchi,yuk mashinalarini boshqaradi.

3-o’quvchi:

Davo olganda bemor

Muolijalar darkor

Charcharmas ishlab sira

Oq xalatli hamshira.

Hamshiralik eng olijanob kasblardan biri.Hamshira shifokorning ko’rsatmasini aniq va bexato bajarib bemorning dardiga malham bo’ladi.Hamshira ochiq chehra va shirin so’z bo’lishi kerak.

4-o’quvchi:

Quruvchi g’isht teruvchi

Tomni yopib beruvchi

Ko’p ishlarni biluvchi

Ular bari quruvchi

Quruvchi-uy va binolarni quradi.Quruvchi qurgan uylarda yashaymiz, binolarda o’qiymiz,mehnat qilamiz.Quruvchilar qurgan uy,binolar mustahkam,shinamligi bilan shahrimiz ko’rkiga ko’rk qo’shadi.Demak, quruvchi sharafli kasb.

5-o’quvchi:

Tikuvchi ko’p tez tikar

Tikuvchi ko’ylak tikar

Yubka,shimu,kamzulcha

Sarafan,xalat,nimcha

Tikuvchi-biz va sizga bejirim,chiroyli ko’ylaklar tikib beradigan hunar egasi.O’z mahorati tufayli kishilar olqishiga sazavor bo’ladi.Ularning mehnati tufayli biz doim chiroyli ko’ylaklar kitib yuramiz.Ularning mehnati qadrlashimiz kerak.

6-o’quvchi:

Nonvoy nonlar yopadi

Elda hurmat topadi

Yozilganda dasturxon

Qo’yiladi avval non

Novvoychilik kasbi ham xalqimiz orasida qadrlanadi.Ular erta tongdan turib,xamir qorib,tandirga o’t qalab biz va siz uchun eng aziz mehnat bo’lgan nonni dasturxonimizga tortiq etadi.

7-o’quvchi:

Dard bor joyda darmon bor

Buni bilar shifokor

Orangizda bo’lsa bemor

Tuzatishga u tayyor.

Shifokor kasbi eng sharafli va mas’uliyatli kasblardan biridir.Yaxshi shifokor bo’lish uchun tinim bilmay izlanish zarurdir.

Shifoko nafaqat dori-darmon bilan,balki dhirin so’z bilan bemor dardini yengishga yordam beradi.

8-o’quvchi:

Boks,kurash,shaxmat,shashka

Sport turlari ko’p boshqa

Sportchilar kuch sinashar

Yurt bayrog’in ko’tarishar

Sportchilar o’z g’alabalari bilan Vatanimiz ravnaqiga,dunyo tanilishiga hissa qo’shadilar.Bugun mamlakatimizda sport sohasini rivojlantirish uchun barcha imkonyatlar yaratilgan.Siz ham o’zingiz istagan sport turlari bilan shug’ullanishingiz mumkin.

9-o’quvchi:

Duradgor qoqadi poya

Yasar eshik, rom darhol

So’ng esa yo’nib taxta

Yasar zumda xontaxta

Duradgor yog’ochlarga ishlov beruvchi hunar egasi hisoblanadi. Duradgor usta xalq orasida azaldan ardoqlangan,chunki duradgor xalq xizmatida bo’lganlar

10-o’quvchi:

Qulchi-har kun-yozu,qish

Qilar gulni parvarish

Bayramda-chi,birpasda

Tutar sizga guldasta

Bu kasb egalari chiroyli va xushbo’y gullarni yetishdiradi hamda alohida yetkazib beradi.Tantana va bayramlar ularning xizmatisiz o’tmaydi. Gulchi nozik didli tasavvurga boy bo’lishi kerak.

11-o’quvchi:

Dalasiga olib yo’l

Dehqon ko’zlar hosil mo’l

O’z ishiga u usta

Xirmon uyadi kuzda

Dehqonchilik bilan qadimdan ota-bobolarimiz shug’ullanib kelishgan. Dehqonlar yerga ishlov berib,urug’ qadaydilar,urug’dan unib chiqqan yosh nihollarni,parvarishlab dasturxonimizga ne’matlarni yetkazib beradilar.

12-oquvchi:

Dutor,tanbur,nay va soz

Ohanglar o’ziga xos

Musiqachi kuy chalar

Odamlar baxra olar

Musiqachi san’atning musiqa yo’nalishi bo’yicha ijod qiladi va o’zining chiroyli kuy qo’shiqlari bilan dilimizni xushnud etadi.

13-o’quvchi:

Bog’bon qaddi bo’lib dol

Ekar,sug’orar nihol

Mevaga kirganda bog’

Bog’bon qaddi bo’lar tog’

Bog’bon bog’ yaratib har-hil ko’chat o’simliklarni parvarishlab,shirin-sharbat mevalarni yetishtiradi.

Dono xalqimiz “O’zidan yaxshi nom qoldirmoqchibo’lsang,bog’ yarat” deydi.

14-o’quvchi:

Mana mato,moybo’yoq,

Rasmda chol bog’u-rog’

Hayotdan olib ilhom

Uni tasvirlar rassom

Rassomchilik nafis san’at turlaridan sanaladdi.Rassomlar tomonidan yaratilgan asarlar insonlarga zavq bag’ishlaydi.Bu kasb egalari ijodiy tasavvur sabr-toqat va diqqat kabi sifatlar rivojlangan bo’lishi kerak.

15-o’quvchi:

Milisioner jasur mard

Shunday bo’lishi ham shart

Uchrasa tartibbuzar

Darrov yo’lini to’sar

Istar janjaldan xoli

Tinch yashasin aholi

Militsiya xodimlari aholining asoyishta hayot kechirishi uchun, tartib buzarlarni tartibga chaqirib,xalqning tinchligini ta’minlaydilar.Ular mard ziyrak,epchil va chaqqon bo’lishlari kerak.

16-o’quvchi:

Vatani hamma bilsin deb

Ishin reja qilsin deb

Soat to’xtasa biro z

Tuzatadi soatsoz

Vaqtni bilish uchun bizga soat kerak bo’ladi.Agar soat buzilib qolsa,uni tuzatish uchun soatsozga murojat qilamiz.

17-o’quvchi:

Harbiy doim sergak

Ular jasur,sheryurak

Shaxdam qadam tashlashar

Vatanni qo’riqlashar

Harbiylik juda mas’uliyatli kasb,bu kasb ayniqsa,yigitlarimizga juda yarashadi.Harbiylar kuchli,sog’lom,baquvvat,bir so’zli bo’ladilar.Ular birinchi o’rinda biz uchun aziz bo’lgan ona vatanimiz tinchligi va osoyishtaligini ta’minlaydilar.

18-o’quvchi:

Yo’l noziri albatta

Bo’lmasin deb halokat

Yo’lovchi-yu,haydovchini

Qilib turar nazorat

Men katta bo’lsam yo’l noziri bo’lib,yurtim yo’llarida halokat bo’lishini oldini olmoqchiman.

19-o’quvchi:

Samoliyotda uchuvchi

Samolarni quchuvchi

Pastlab uchib,shunday der;

-Salom Vatan,ona yer!

Uchuvchining vazifalari insonlarning uzoqini yaqin qilib,samolyotda uchayotgan yo’lovchilarni xavf-xatarsiz manziliga yetkazishdan iborat.

Uchuvchi mard,dovyurak,baquvvat va sog’lom bo’lishi kerak.

20-o’quvchi:

Bilsang,zar va ipak

Do’ppiga bo’lar bezak

Ko’rsang yayrab ketar ko’z

U tikkan naqshli ko’ylak

Raqqosalarga bezak

Zardo’zlik qadimdan davom etib kelayotgan hunardir.Bu hunar insonlardan juda katta mehnat talab qiladi.Zardo’zlikda do’ppi, cho’pon kabi kiyimlar tikiladi.Bu hunar ayniqsa Buxoro, Samarqand, Qashqadaryo,Xorazm viloyatlarida keng tarqalgan.

21-o’quvchi:

Kotibaning ko’p ishi

Kimning bo’lsa yumushi

U rahbarga yetkazar

Va ro’yhatdan o’tkazar

Jiringlaydi telefon

Faks keladi shu zamon

Hamma bilan u doim

So’zlashadi muloyim

Kotiba korxona va tashkilot rahbarlarining yozma hisobotlari, yo’riq nomalarni yuritib boradi.Kotibaning xushmuomila va bilimli bo’lishlari kerak.

22-o’quvchi:

Bankir bankda ishlaydi

U hisobni hushlaydi

Kredit,lizing va foiz

Joyida bo’lmoq joiz

Foyda keltirgan pullar

Muomalada bo’lar

Bankirlarda doim taxt

Shartnoma,barcha hujjat

Bankirlar-bank xodimlari davlat va nodavlat banklarning faoliyatini yo’lga qo’yadilar.Banklarda davlatning pul mablag’lari aylanishi, fuqarolar mablag’ining saqlanishi tashkil etadi.

23-o’quvchi:

Arxitektor chizadi

O’z rejasin tuzadi

So’ng qurilar bino,uy

Go’zal shahar cho’zar bo’y

Arxitektor-bino va inshootlarning chizmalari va maketlarini yaratuvchi hamda ularning qurilishi mumkinligini tasdiqlovchi kasb egasi.Ular shahar va qishloqlarimizning ko’rkam bo’lishiga o’z hissalarini qo’shadilar

24-o’quvchi:Yurganday kometadan

Samoda raketada

Oyni aylanib zir-zir

Uchib yurgan fazodir

Juda kuchli hamda mard

Va bilimli kosmonavt

Kosmonavtlar-koinotni zavf etuvchilar.Ular fazo sirlarini o’rganadilar.Bu kasb egalaridan kuchli iroda,mardlik,ziyraklik va asosiysi,chuqur bilim talab etiladi.

25-o’quvchi:

Olovda kelar bas

Bu ish qiyin,osonmas

O’t uchiruvchi odam

Kulfatini yengar bardam

Bu kasb juda mashaqqatli kasblardan biri.O’t o’chiruvchilar o’z hayotlarini xavf ostiga qo’yib insonlarni yong’indan qutqaradilar.Bu kab egalari juda ham matonatli,kuchkli insonlar.Ular o’zlarining og’ir mehnatlari orqali insonlarga juda kata yordam beradilar.

26-o’quvchi:

Qandolatchiga rahmat-rahmat

Charchamas qilib xizmat

Tayyorlar novvot,rulet

Mahoratin ko’rib ket

Tanla senga ne kerak

Parvarda,hova,pashmak?

Qandolatchi o’zining mahsulotlari bilan xalqning dasturxoniga ko’rk beruvhi shirin va mazali qandolat mahsulotlarini elga ulashadi.

Guruh o`quvchilari yod olgan she’rlarini ifodali o`qib beradilar. Ular “Non bo`lagi” bilan rag`batlantiriladilar.

2. 
   O`qituvchi: Keyingi shartda “Kim ko`p maqol biladi?” shartida mehnat, odob va hunar haqida maqollar aytasiz.
   

2. 
   Yangi mavzuni mustahkamlash:
   
3. 
   O`qituvchi: Navbatdagi shartda har bir guruhlardan bir nafar o`quvchi chiqadi va stol ustidagi kartochkalar ichidan kas nomi alohida va rasmi alohida tayyorlangan . O’quvchilar rasmga mos so’zlarni topib tahlaydilar. Qaysi guruh a’zosi to`g`ri va tez bajarsa, o`sha guruh “Non bo`lagi” bilan rag`batlantiriladi.
   

Dam olish daqiqasi.

Barcha shartlar bajarilgach, guruhlar “Non”i tekshirilib, g‘olib guruh aniqlanadi va rag‘batlantiriladi.

Darslikda berilgan matnni o`qib, o`rganish va “Kim bo’lsam ekan” matni rasmlariga qarab rasmlar chizish.

-Mana aziz bolajonlar, bugungi darsimizda biz siz bilan birgalikda non haqida ko‘plab ma’lumotlarga ega bo‘ldik. Shu bilan bugungi darsimizga yakun yasaymiz.

Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati:

1. 
   Internet saytlari:www.uzedu.uz,www,rtm.uz. : www. ziyonet.uz, www. arxiv.uz, www. google.com
   
2. 
   Darslik va 1-sinflar uchun odobnoma darsligi
   
3. 
   O’zbekiston Respublikasi konstitutsiyasi
   
4. 
   I.Karimov “Yuksak ma’navyat yengilmas kuch”.
   
5. 
   www.ziyonet.uz
   

Ushbu namunaviy dars ishlanma uslubbirlashma yig’ilishida

ko’rib chiqildi.

O’qituvchi: Akbo’tayeva D