|
Reaksiyada hosil bo‘lgan geliy yadrolarining kinetik energiyalari reaksiyaga kirishgan protonning kinetik energiyasidan 7,3 MeV ga ko‘p
|
| bet | 79/84 | | Sana | 10.04.2022 | | Hajmi | 21.87 Mb. | | #19566 |
Bog'liq 11-sinf-fizika-konspekt-2018 Buyrak mustaqil ish, Deontologiya 7 topshiriq, Презентация Microsoft PowerPoint (2), marafon, Javob, 7-mavzu. Servis extiyoj sifatida. Reja Ehtiyoj va uning servisn, I bob. Ekstremal masalalarni elementar usullar bilan yechish ten-azkurs.org, 01 DJ 2022-2023 ЎЙ 1-курс Физика узб (6), 01 DJ 2022 2023 ЎЙ 1 курс Физика рус био 4, Taqdimot, 2-kurs sirtqi, Презентация1, Dororo, informatika-oqitish-metodikasiReaksiyada hosil bo‘lgan geliy yadrolarining kinetik energiyalari reaksiyaga kirishgan protonning kinetik energiyasidan 7,3 MeV ga ko‘p.
Bor nazariyasi. Bor taklif qilgan nazariyaga muvofq, yadro reaksiyasi
ikki bosqichda ro‘y beradi. Birinchi bosqichda nishon yadro a unga
yo‘naltirilgan zarra bilan qo‘shilib ketadi va yangi g‘alayonlangan holatdagi C
yadroni hosil qiladi: ikkinchi bosqichda esa g‘alayonlangan yadro
C yadro reaksiyasi mahsulotlariga parchalanib ketadi: C→b+ B. shunday
qilib, yadro reaksiyasi quyidagi sxemaga muvofq ro‘y beradi:
A+ a→C→ b+B. (7–17)
Ushbu ifodadan ko‘rinib turibdiki, β-nurlanish natijasida kimyoviy
element Mendeleyev davriy sistemasida bir katakka o‘ngga siljiydi.
radioaktiv aylanishlar. Yuqoridagi reaksiyalardan ko‘rinib turibdiki,
ular yordamida bir kimoviy elementlarni boshqasiga aylantirish va shu yo‘l
bilan sun’iy ravishda radioaktiv elementlarni hosil qilish mumkin. Bunday
reaksiyalarga radioaktiv aylanishlar deyiladi.
Umuman olganda, sun’iy va tabiiy radioaktivlik o‘rtasida hech qanday
farq yo‘q. Chunki, izotopning xossalari uning hosil bo‘lish usuliga mutlaqo
bog‘liq emas va sun’iy izotop tabiiy izotopdan hech qanday farq qilmaydi.
Gamma-nurlanish. Fransuz fzigi P. Villar 1900-yilda qo‘rg‘oshinni α
va β-zarralar bilan nurlantirilganda qandaydir qoldiq nurlanish bo‘lishini
aniqlagan. Bu nurlanish magnit maydon ta’sirida o‘z yo‘nalishidan og‘magan.
ionlashtirish qobiliyati ancha kichik, singish qobiliyati esa rentgen
nurlarinikidan ham ancha kuchli bo‘lgan. Uni γ-nurlanish deb ataganlar.
γ-nurlanish ham rentgen nurlari kabi elektromagnit to‘lqinlardir. Ular
faqat hosil bo‘lishi va energiyalari bilan bir-biridan farq qiladi. agar
rentgen nurlari orbital elektronlarning g‘alayonlanishi va tez elektronlarning
tormozlanishining natijasi bo‘lsa, γ-nurlanish yadrolarning bir-biriga
aylanishida hosil bo‘ladi.
Umuman olganda, yadro radioaktiv yemirilish yoki sun’iy ravishda
yadrolarning bir-biriga aylanishi natijasida g‘alayonlangan holatga o‘tadi. U
g‘alayonlangan holatdan asosiy holatga o‘tganida γ-nurlanish chiqaradi. Uning
energiyasi bir necha kiloelektron-voltdan, bir necha million elektron-voltgacha
bo‘lishi mumkin. γ-nurlanish moddadan o‘tganda uning dastlabki intensivligi
ancha kamayadi. Bunga sabab – fotoeffekt, kompton effekti va elektronpozitron juftligining hosil bo‘lishi.
XI.Yangi mavzuni mustahkamlash:
1. Fanning metodologik poydevori, nima tashkil etadi?
2. Fanning maqsadini ta’riflab bering.
XII.Uyga vazifa: Mavzuni o`qib o`rganib kelish.
XIII.Foydalanilgan adabiyotlar: FIZIKA 11-sinf darsligi, qo`shimcha adabiyotlar.
O’quv tarbiya ishlari bo’yicha direktor o’rinbosari: _____ __________.
Sana ___ ______”_________-yil FIZIZKA fani Sinf: 11_______
Mavzu: 43-mavzu. ElEMENTAR Zarralar
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
Reaksiyada hosil bo‘lgan geliy yadrolarining kinetik energiyalari reaksiyaga kirishgan protonning kinetik energiyasidan 7,3 MeV ga ko‘p
|
