|
Aniq o`lchashlarga ko`ra, molekulalarning o`lchami d
|
| bet | 8/10 | | Sana | 11.09.2023 | | Hajmi | 322.18 Kb. | | #81299 |
Bog'liq to\'garak konspekt Yuqori abaro\'tli elktro dvigatellar, 17-bob, Bedbud0898 1998, Javohir Teri kasaliklari., \'”Αsimliklarning mineral oziqlanishi Mineral elementlarning fiziologik, 93254, sherzod test, Erkli sinash, ilyosbek, mat statistika, O\'GILOY AKT, 1-босқич элэктр лабаратория, Kadirov Odiljon Salomjonovich, N. mahmudov, A. Rafiyev, Elektr va texnika xavfsizligiAniq o`lchashlarga ko`ra, molekulalarning o`lchami d0=10-10-10-8 m tartibda bo`ladi.
Atom va molekulalar borligining garchi bilvosita bo`lsa ham birinchi isbotini ingliz olimi D.Dalton bergan.
Dalton doimiy nisbatlar qonunini topgan.Bu qonunga muvofiq har qanday kimyoviy birikmalar hosil bo`lishida reaksiyaga kirishuvchi moddalarning massalari tayinli bir nisbatda bo`ladi.Masalan,vodorod va kisloroddan suv hosil bo`lishida reaksiyaga kirishgan vodorod va kislorod gazlari massalarining nisbati hamisha 1:8 ga teng.Bu faktni tushunish uchun suvning nihoyatda mayday zarrasi,ya`ni suv molekulasi hosil bo`lishida vodorodning tayinli bir miqdordagi atomlari kislorodning tayinli miqdordagi atomllari bilan qo`shiladi, deb faraz qilishga to`g`ri keladi.Suv molekulasi vodorodning ikki atomi va kislorodning bir atomidan iborat.
Suyuq va qattiq holatdagi moddalar molekulalarining konsentratsiyasi 1027-1030 m-3, gazlar,masalan,havo molekulalarining konsentratsiyasi normal sharoitda (00C temperatura va 1,013*105 Pa bosimda) 2,7*1025 m-3 ga teng.
Bitta molekulaning massasi m0=10-27 kg 10-25kg atrofida bo`ladi.
Halqaro kelishuvga muvofiq,massaning atom birligi qilib uglerod atomi 128C massasining 1/12 qismi qabul qilingan. m0c=1,992*10-26 kg ekanligi ma`lum.U holda massaning atom birligi m0c/12=(1,992*10-26/12) kg=1,66*10-27kg.
1m.a.b.=1,66*10-27 kg.
Modda molekulasi massasining m.a.b. da ifodalangan qiymati nisbiy molekulyar massa deb ataladi va Mr bilan belgilanadi. Demak,nisbiy molekulyar massa-bu molekula massasining m.a.b. da aniqlanadigan son.Shunga o`xshash,atom massasining m.a.b. da aniqlangan qiymati nisbiy atom massa deb ataladi va Ar bilan belgilanadi.
Berilgan:
|
Asosiy formula:
|
Hisoblash:
|
V=1 l=10-3 m3
n=3,7*1028 m-3
Topish kerak: N-?
|
n=N/V
dan
N=nV
|
N=(3,7*1028 m-3)*( 10-3 m3)=3,7*1025
Javob: N=3,7*1025
|
2-mashq.
Berilgan:
|
Asosiy formula:
|
Hisoblash:
|
V=1 sm3=10-6 m3
m=3*10-26 kg
ρ=103 kg/m3
Topish kerak: N=?
|
m=ρV
N=m/m0
|
M=103*10-6kg=10-3 kg
N=(10-3)/(3*10-26)=3,3*1029
Javob: N=3,3*1029
|
Uyga vazifa: Masalalarni ishlab kelish, mavzuni o’qib kelish
Sana ____ ______ 20___-yil. Ko’rdim MATIBDO’ ______________
Mavzu: Temperatura
Selsiy shkalasidagi qiymatga teng.Selsiy shkalasidagi t temperatra va Kelvin shkalasidagi T temperaturlar orasidagi munosabat: t=00C da T=2730K bo`ladi. Bunda T=t+273 boladi.Masalan,T=0 K bo`lgan holatda t=0-273=-273 ga teng bo`lishi kerak. Aks holatda esa t=T-273 bo`ladi.Masalan, T=10 K Kuch guruhigа
|
| |
