|
III-bob bo‘yicha umumiy xulosalarIII-bob bo‘yicha umumiy xulosalar
Hozirgi zamonaviy fan-texnika sohasi va ishlab chiqarish sanoatida
qo‘llaniladigan o‘lchash asboblarining ko‘plab turlari mavjud. O‘lchash asboblari
o‘lchash ma’lumoti signalini kuzatuvchi, ya’ni o‘lchashlarni amalga oshirayotgan
shaxs – operator tushunadigan va bevosita o‘qiy oladigan tarzda hosil qilib
beradigan o‘lchash vositalaridir. O‘lchash asboblari qo‘llanilish sohasi, vazifasi,
tuzilishi, ishlash prinsipi, o‘lchash ma’lumoti signalini qayd etish usuli va boshqa
xususiyatlariga qarab guruhlarga va turlarga ajratiladi. Biz ushbu bobda o‘lchash
asboblarining turlari va ularning tuzilishi, ishlash prinsipi, qo‘llanilish sohasi,
aniqlik klasslari haqida ma’lumotlarni berib o‘tishga harakat qildik.
Ushbu bobda turli fizik kattaliklarni, jumladan, uzunlik, massa, temperatura,
bosim, elektr kattaliklarni va boshqa kattaliklarni o‘lchash uchun qo‘llaniladigan
turli o‘lchash asboblari haqida qisqacha tushunchalar berib o‘tilgan.
Tayanch iboralar:
O‘lchash vositalarning aniqlik klassi, universal o‘lchash
vositalari, shtangenasboblar, shtangensirkul, shtangenchuqurlik o‘lchagichlar,
shtangenreysmas, mikrometr, mikrometrik chuqurlik o‘lchagichi, pishangli
(richagli) mikrometr, sanash qurilmali skobalar, raqamli elktron mikrometr, o‘lchash
kallaklari, pishang-tishli indikatorlar, ko‘p aylanishli kallaklar, prujinali o‘lchash
kallaklari, mikrokator, optikator, mikator, minikator, ich o‘lchagich, milli sanash
kallakli ich o‘lchagichi, soqqali ich o‘lchagichlari, optik-mexanikaviy o‘lchash
vositalari, optimetr, universal o‘lchash mikroskoplari, tarozi, mexanik tarozilar,
laboratoriya tarozilari, texnologik tarozilar, termometr, pirometr, kengayish
termometrlari, manometrik termometrlar, termoelektr termometrlar, qarshilik
termometrlari, nurlanish termometrlari, bimetall termometrlar, dilatometrik
termometrlar, elektron termometrlar, temperatura signalizatorlari, manometr,
224
barometr,
vakuummetr,
manovakuummetr,
naporometr,
tyagometr,
tyagonaporometr, differensial manometr, deformatsion manometrlar, elektr
manometrlar,
sig‘imli
manometr, qarshilik manometrlari, pezoelektrik
manometrlar, bosim signalizatorlari, sarf o‘lchagichlar, sath o‘lchagichlar, sath
signalizatori, analizator, zichlik o‘lchagichlar, kapillyar viskozimetrlar, psixrometr,
o‘lchash mashinasi, elektromexanik analog o‘lchash asboblari, magnitoelektrik
o‘lchash asboblari, elektromagnit o‘lchash asboblari, elektrostarik o‘lchash
asboblari, elektrodinamik o‘lchash asboblari, ferrodinamik o‘lchash asboblari,
induksion o‘lchash asboblari.
|
| |
