129
Oqova suvlardagi og'ir metallarga zichligi 5 g/sm
3
dan yuqori bo’lgan metallar
kiradi.
Ulardan eng asosiylari, ya’ni eng kuchli xararli ta’sirga ega bo’lganlari 1-
jadvalda keltirilgan [2]. Mishyak aslida metallmas bo'lsada, me’yyordan ortig’i o’ta
xavfli hisoblanadi. Og'ir metallar tirik organizmlar faoliyatiga jiddiy ta'sir ko'rsatadi,
jumladan o’simliklarning o'sish va rivojlanishini pasaytiradi,
hayvonlar va insonlar
organizmida saraton, ovqat hazm qilish tizimida turli toshma va toshlar, asab tizimining
shikastlanishi va yakunda o'limga olib kelishi mumkin. Simob va qo'rg'oshin
immunitetning pasayishiga artrit,
buyraklar, qon aylanish tizimi,
asab tizimi
kasalliklari, homilaning nobud bo’lishi, miyaning shikastlanishiga olib kelishi mumkin.
Oqova suvlarda mavjud bo'lishi mumkin bo'lgan og’ir metallardanng turlari va
kontsentratsiyasiga cheklovlarni qat’iy qo’yishni talab qiladi. 1-jadvalda
Butunjahon
sog’liqni saqlash tashkiloti tomonidan oqova suvlar tarkibidagi og’ir metallardanng
minimal me’yyorlari keltirilgan [3].
1-jadval
Oqova suvlar tarkibidagi og’ir metallardanng zaharlilik tavsifi va
ruxsat etilgan minimal miqdori
№
Og’ir
metallar
Zaharlilik tavsifi
Belgilangan
minimal miqdori,
mg/l
1
Mishyak
Teri ko'rinishlari, ichki organlar
saratoni, qon tomir kasalliklari
0,05
2
Kadmiy
Buyrak shikastlanishi, buyrak
buzilishi, inson kanserogeni
0,01
3
Xrom
Bosh og'rig'i, diareya, ko'ngil
aynishi, qusish, kanserogen
0,05
4
Mis
Jigar shikastlanishi, Uilson
kasalligi, uyqusizlik
0,25
5
Nikel
Dermatit, ko'ngil aynishi,
surunkali astma, yo'tal, inson
kanserogeni
0,2
6
Rux
Depressiya, letargiya, nevrologik
belgilar va tashnalikning
kuchayishi
0,8
130
7
Qo’rg’oshin
Damage
the fetal brain, diseases
of the kidneys, circulatory
system, and nervous system
0,006
