Havoni gaz taqsimlagichlar
Tur o‘lchami O‘lchami, mm
Fm
VDSH-2
250 500 136 0,05
VDSH-3
315 630 158 0,08
VDSH-4
400 800 196 0,13
VDSH-5 500
1000
222
0,2
VDSH-6 630
1200
256
0,31
VDSH-8 800
1600
299
0,5
Plafon bo‘g‘iziningyuzini (m
2
) Fmax ningqiymati bilan cheklash lozim:
Fmax=0,13X
2
n
Bu erda: X
n
— plafonning chiqish joyi tekisligidan ish mintaqasigacha bo‘lgan
masofa, u odatda X
n
= 4m bo‘ladi. Demak,
Fmax = 0,21m
2
VDSH plafonlarining 5 turidan foydalanish tavsiya etiladi. Ish
mintaqasida
havoning harakat tezligi 0,3 m/s dan oshmasligi uchun xona polining 1m
2
yuziga
VDSH plafonlari orqali 60 m
3
/soatdan ortiqhavo bermasligi zarur. 12x18 m.libitta
ustunlar panjarasiga to‘g‘ri keladigan polning yuzi 216 m
2
ni tashkil etadi va
havoni almashtirilishiga qarab, bu maydonga 4+8 ta plafon to‘g‘ri keladi K
O
=10—
20 (1/soatda), Bitta panjara hajmiga 26000m
3
/soat, maydonga esa 3250 m
3
/
soatgacha havo to‘g‘rikeladi. Bunda VDSH-5 ning bo‘g‘zida havo tezligi ushbu
ko‘rsatkichni tashkil etadi:
Form.= 4,5m/s
Havo almashinuvining boshqa shart-sharoitlari uchun plafonlar tanlashda
ana shu tezlikni ko‘zda tutish darkor.
Toza havo to‘rt burchak shakldagi havo o‘tkazgichning
pastki Yoki Yon
devorlaridagi eni 60-100 mmli to‘rtburchak tirqishsimon teshiklar orqali 4-5 m/s
bilan kirishi mumkin. Teshiklar bir-biridan 2-3 m oraliqda joylashtiriladi hamda
oqimini kerakli tomonga Yo‘naltirish uchun to‘siqchalar va kurakchalar bilan
ta’minlanadi.
Agar ishlatilgan havoda zararli va bakterial iflosliklar bo‘lsa, uning hammasini
tashqi toza havo bilan almashtirish zarur. Bunday shamollatish sistemasining
qo‘llanilishiga havosi zaharli va bakterial moddalar bilan ifloslanadigan pilla
tortishssexini misol qilib ko‘rsatish mumkin. Bunday
iflosliklar uchun ruxsat
etilgan chang to‘yinganligining 30% ga (yilning sovuq davrida) issiqlikni tejash
maqsadida bu havodan qayta foydalanish mumkin. Bunday shamollatish
sistemasi havodan qayta foydalaniladigan (retsirkulyasiya) sistema deb
yuritiladi. Mazkur sistema ipak yigirish korxonalarida qo‘llaniladi. Bu
erdassexdan olingan havo changida tozalangandan so‘ng qayta foydalanish
mumkin.
Mahalliy so‘rish sistemasi qator qurilmalardan tashkil topgan. Ular
mashinalarda ifloslangan havoni yakka tartibdaso‘rib oladigan tuzilmaga,
so‘ruvchi havo almashtirgichlarga va markazdan ko‘chma ventilyatorga
ega. Ushbu ventilyator ishlatilgan havoni bino tomidan chiqarilgan so‘rish
quvuri orqali chiqarib tashlaydi.
Ayrim fabrikalarda umumiy so‘rish qurilmasissexning
shipi ostidan
Yoki chordoqdan o‘tkaziluvchi so‘ruvchi havo o‘tkazgichlar ko‘rinishida
ishlanadi. Bunday so‘ruvchi qurilmalarda o‘qli ventilyator Yoki markazdan
ko‘chma ventilyator qo‘llanilmoqda.Ularni o‘rnatish uchunssex oraliqlari
plitalarida ventilyatorning o‘lchamlariga (biriktirish patrubogining
diametriga) mos teshik hosil qilinadi. Mazkur
ventilyatorlar bevosita
xonadagi havoni chiqarib tashlaydi. Tomga o‘rnatilgan katta bosim hosil
qiluvchi markazdan qochma ventilyatorlar gorizontal so‘ruvchi havo
o‘tkazgichlar mavjud bo‘lganda qo‘llaniladi. Tomga o‘rnatiladigan
ventilyatorlar Yordamida shamollatish umumiy so‘rish sistemasi
hisoblanadi.
Ergonomika insonning ish jaraYonidagi harakatidir. Ergonomika ishlab
chiqarish jaraYonida
ishchining charchamasdan, mehnat qobiliyati
pasaymagan vasog‘lig‘iniYo‘qotmagan ishda eng yuqori ish
unumdorligiga erishishda funksional imkoniyatlarini o‘rganuvchi fandir.
U nazariy fan bo‘lib, fiziologiya,
psixologiya, antropometriya, mehnat
gigienasi va insonning ish faoliyatini kompleks ravishda qamrab oladi.
