• MOYLI ERITMALAR
  • Suvsiz eritmalarga misol qilib yana eliksirlarni olsa bo‘ladi. Eleksir




    Download 7,28 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet150/436
    Sana01.02.2024
    Hajmi7,28 Mb.
    #149752
    1   ...   146   147   148   149   150   151   152   153   ...   436
    Bog'liq
    farmatsevtik texnologiya

    Suvsiz eritmalarga misol qilib yana eliksirlarni olsa bo‘ladi. Eleksir-tiniq tiniq
    eritmalar bo‘lib, spirtlarda eriydigan dori moddasi bo‘ladi. Eleksirlar spirtlarda, suv spirt 
    aralashmalarida, polietilenglikollarda, propileglikol, sorbitol va glitsirinda tayyorlanadi. 
    Ma‘lumki glitserin eritish xususiyati bo‘yicha spirtga o‘xshab ketadi.
    Texnologiyasi suvsiz eritmlar texnologiyasiga o‘xshab ketadi. Bunda spirtning 
    konsentratsiyasi va eritmaning rNga aloxida e‘tibor qilish kerak.
    44
    MOYLI ERITMALAR
    Normal sharoitda tiniq, qovushqoq suyuqliklar kimyoviy jihatdan palmitin, stearin, olein 
    kislotalarini glitserin bilan bergan uch atomli efirlari. Tibbiy amaliyotda ishlatiladigan moylar 
    sovu- usulda presslab olingan bo‘lishi kerak.
    Ko‘p ishlatiladigan moylarga bodom moyi Oleum Amygdalarum — achchiq va chuchuk 
    bodom danagidan olinadi. SHaftoli moyi — Oleum Persicorum — oddiy shaftoli, o‘rik, olxo‘ri 
    va olcha danaklaridan olinadi.
    Bu moylar tibbiy amaliyotda dorivor moylar hisoblanib, dorilarning moyli eritmalarini va 
    in‘eksion eritmalar tayyorlashda ishlatiladi. Moyli eritmalarni tayyorlashda kungabokar moyi 
    (Oleum Helianthi) araxis moyi — yeryong‘oqdan olinadi, kunjut moyi (Oleum Ricini) va boshqa 
    moylar ham qo‘llaniladi.
    Moylarda mentol, fenol, fenilsalitsilat, alkaloid asoslari, efir moylari, kamfora va boshqa 
    moddalar yaxshi eriydi. Erituvchi sifatida moylarni ishlatilganda uning erituvchi xususiyati bilan 
    birga, moddalar turg‘unligini saqlash hamda dori ta‘sir davrini o‘zaytirish kabi xususiyatlari ham 
    muxim o‘rinda turadi.
    Dorixona sharoitida moylarni shisha va metall idishlarda to‘ldirib saqlanadi.
    Rp.: Phenoli puri 0,15
    Olei Helianthi 10, 0
    M. D. S. quloq tomchisi.
    Moyli eritmalar fa-at og‘irlik usuli bilan tayyorlanadi. Eritmaning umumiy og‘irligi dori 
    modda va erituvchi og‘irligi bilan birga olinadi. Fenolning tozasi va suv bilan aralashgani 
    bo‘ladi. Suv bilan aralashgani — suyuq fenol deb ham yuritiladi. Toza fenolning har bir qismiga
    — 1 qism suv qo‘shib suyuq fenol olinadi. Suyuq fenol suvli eritmalar tayyorlashda ishlatiladi. 
    Suv bilan turli nisbatda yaxshi aralashadi. Ko‘rsatilgan dorixatni tayyorlashda toza fenoldan 0,15 
    tortib olinib, beriladigan rangli idishga solinadi. Fenol bilan ishlashda extiyot bo‘lish kerak. 
    Fenol teriga tegsa, uni o‘yib yuboradi. SHuning uchun uni tortish va idishga solishda to‘kmay, 
    extiyotlik bilan ishlatish kerak. Tortib olingan fenol ustiga 10 g kungabokar moyidan solib 
    yaxshilab aralashtiriladi. Mexanik iflosliklar bo‘lsa paxta orqali o‘tkazib tozalanadi.
    Rp.: Solutio Camphorae oleosae 10% — 100,0 D. 
    S.
    Toza va -uritilgan 100,0 ml hajmda mo‘ljallangan shisha idish olinadi. 10,0 kamfora solib, 
    idishni posongili torozida muvozanatga keltiriladi va unga 90,0 g moy tortiladi. So‘ng chay-atib 


    eritiladi. Zarur bo‘lmasa suzilmaydi. Eritma ifloslanganda ikki qavatli doka orqali suziladi. 
    O‘simlik moylari, vazelin moyi va glitserin qovushqoqligi yuqori suyuqliklar bo‘lganidan bu 
    suyuqliklarda moddalar erishi kiyin bo‘ladi. Eritishni tezlatish maqsadida bu suyuqliklar qisman 
    isitiladi. O‘simlik moylari va vazelin moyida tayyorlangan eritmalar quruq idishlarda 
    tayyorlanishi kerak.
    Sirtga ishlatish uchun mo‘ljallangan eritmalarni ko‘pchiligi tayyorlanganda ularning ta‘sir 
    muddatini o‘zaytirish maqsadida, dori modda eruvchanligini hisobga olgan holda erituvchilardan 
    spirt, efir va xloroform, o‘simlik moyi, vazelin moyi va glitserin ishlatiladi. Bunda shuni nazarda 
    tutish kerakki, ishlatiladigan erituvchilar Davlat farmakopeyasi talablariga javob berishi zarur. 
    Tibbiy amaliyotda ishlatishga ruxsat etilgan bo‘lishi kerak. Suvsiz eritmalar tayyorlanadigan 
    idish toza va quruq bo‘lishi kerak. Suvsiz erituvchilarni (moy, glitserin, xloroform) 
    qovushqoqligi yuqori bo‘lgani sababli ularni og‘irlik usulida tayyorlanadi.

    Download 7,28 Mb.
    1   ...   146   147   148   149   150   151   152   153   ...   436




    Download 7,28 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Suvsiz eritmalarga misol qilib yana eliksirlarni olsa bo‘ladi. Eleksir

    Download 7,28 Mb.
    Pdf ko'rish