|
Scientific progress volume ǀ issue ǀ 2021 issn: 2181-1601 UzbekistanBog'liq tabiiy-gazlarni-uzatish-va-qayta-ishlashda-gidratlanishga-qarshi-kurashSCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 2 ǀ ISSUE 4 ǀ 2021
ISSN: 2181-1601
Uzbekistan
www.scientificprogress.uz
Page 678
izo-butan geptadekagidrati– 𝑖 − 𝐶
4
𝐻
10
⋅ 17𝐻
2
𝑂;
vodorod sul’fidi geksagidrati – 𝐻
2
𝑆 ⋅ 6𝐻
2
𝑂;
azot geksagidrati – 𝑁
2
⋅ 6𝐻
2
𝑂;
uglerod dioksidi geksagidrati – 𝐶𝑂
2
⋅ 6𝐻
2
𝑂.
Gidratlar ko’rishini – oq kristal moddalar bo’lib, hosil bo’lish sharoitiga ko’ra muz
yoki zichlashtirilgan qorga o’hshaydi. Uglevodorodli gaz gidratlarida suvli kristall
panjara katta qismi suyuq propan va izobutan to’la bo’ladi, kichik qismida esa metan,
etan, azot, vodorod sulfid va uglerod ikki oksidi bo’ladi.
Gazdagi ushbu qo’shimchalar uzatish quvurlarida gidrat hosil bo’lishiga sabab
bo’ladi hamda uni uzatish va qayta ishlash jarayonini qiyinlashtiradi.
Gidrat hosil bo’lishi gazning tarkibiga va termodinamik sharoitga (bosim va
haroratga) bog’liq (1-rasm). Shuningdek, gidrat hosil bo’lishi suv tarkibidagi tuzlar
miqdoriga ham bog’liq. Tuz miqdori ortishi bilan gidrat hosil bo’lishi harorati pasayadi.
1-
rasm. Metan gidratining bosim-haroratga bog’liq fazaviy holati diagrammasi
NATIJA
Gidrat muz yoki zichlashgan qor shaklida bo’ladi. Gidratlar quvurning
o’tkazuvchanlik qobiliyatini pasaytiradi, kompressorga ortiqcha yuklama tushiradi,
quvurlar, jihozlarning korroziyasiga sabab bo’ladi (2-rasm).
Bundan tashqari, bu jarayonning salbiy oqibatlari sifatida quyidagilarni sanab
o’tish mumkin:
- Quvuruzatkichlar, gazni qayta ishlash va ekspluatatsiya jihozlarining
korroziyalanishi;
- gaz quvurlarida suyuqlik yig’ilib qolishi;
|
| |
