SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 2 ǀ ISSUE 4 ǀ 2021
ISSN: 2181-1601
Uzbekistan
www.scientificprogress.uz
Page 675
TABIIY GAZLARNI UZATISH VA QAYTA ISHLASHDA GIDRATLANISHGA
QARSHI KURASH
Saidjon Abdusalimovich G’aybullayev
Buxoro muhandislik-texnologiya
instituti
ANNOTATSIYA
Maqolada uglevodorodli gazlarni tashish va saqlashda gaz gidratlarining hosil
bo’lish sharoitlari, ularning
texnogenlik xususiyatlari, gazlarning gidratlanishini oldini
olish hamda unga qarshi kurash usullarining tasnifi va tavsifi yoritilgan.
Kalit so’zlar: tabiiy gazlar,
gazning namligi, gaz gidratlari, gazlarning
gidratlanishi, gidratlanishga qarshi kurash, gidratlanish ingibitorlari.
COMBATING HYDRATE FORMATION OF NATURAL GAS DURING
TRANSPORTATION AND PROCESSING
Saidjon Abdusalimovich Ghaybullaev
Bukhara engineering-technological institute
ABSTRACT
The article discusses the conditions of gas hydrate
formation during the
transportation and storage of gas, their technogenic properties, as well as the
classification and characteristics of methods for preventing and combating hydrate
formation.
Keywords: natural gases, gas moisture, gas hydrates,
gas hydrate formation,
hydrate control, hydrate inhibitors.
KIRISH
Ma`lumki kondan chiqadigan gaz tarkibida suv bug’lari, N
2
, CO
2
, H
2
S va
meхanik zarralar kabi qo’shimchalar uchraydi. Gazni bunday qo’shimchalarning
tozalash GQIZ ga uzatishda bir qator salbiy holatlarga olib keladi. Chunki, gazlar
sovutilganda yoki, bosimi oshirilganda bug’simon namlik kondensatsiyalanishi va ozod
suv, muz yoki gidrat hosil qilishi mumkin.
Gazsimon yonilg’ilar siqilgan va suyultirilgan ko`rinishda ishlatiladi. Kritik
harorati havo haroratidan yuqori bo`lgan uglevodorodlar
past bosimda gaz holatidan
suyuq holatga o`tadi. Bunday gazlar - suyultirilgan gazlar deyiladi (Masalan, 20°𝑆
haroratda propanni suyuq holatga o`tkazish uchun 0,85 𝑀𝑃𝑎, butan uchun 0,2 𝑀𝑃𝑎
bosim talab qilinadi).
