57
Şüşə və asbest. Müxtəlif oksidlərin mürəkkəb
sistemindən ibarət olan şüşə qeyri-üzvi amorf maddədir.
Buraya SiO
2
, B
2
O
3
oksidləri ilə yanaşı, Na
2
O, K
2
O, Al
2
O
3
- də
daxildir. Bir çox şüşələrin tərkibini SiO
2
təşkil edir və bunlar
silikatlar adlanır. Tərkibindən və emal rejimindən asılı olaraq
şüşənin xassələri geniş sərhəddə dəyişir. Elektrotexniki
şüşənin təyinatlarından asılı olaraq aşağıdakı növləri vardır:
• Kondensator şüşəsi (kondensator izolyasiyası kimi istifadə
olunur);
• Quraşdırma şüşəsi (teleqraf, antena, keçid və dayaq
izolyasiyası kimi istifadə olunur);
• Lampa şüşəsi (işıqlanma və elektron lampalarının
balonlarının hazırlanması).
Elektrotexnikada şüşə lifi və şüşə parça geniş istifadə
olunur. Qalın şüşə kövrək, nazik şüşə isə elastiki olur. Şüşə
sapı, lenti və parçası yüksək qızmaya davamlı elektrik
qurğularının dolaqlarının istehsalında tətbiq olunur.
Asbest - lifli quruluşa malik olan minerallar qrupundan
ibarətdir. Asbest istehsalında 3MgO·2SiO
2
·H
2
O (xrizotil)
tərkibli minerallardan istifadə olunur.
Elektrotexnikada asbest sap, lent, parça və karton
şəklində istilik və elektrik izolyasiya materialları kimi istifadə
olunur. Asbestin elektrik izolyasiya xüsusiyyəti yüksək deyil,
gərginlik və yüksək tezlik qurğularında tətbiq olunmur.
Asbest əsasında olan materiallara elektronit və asbose-
ment aiddir. Elektronit plastik kütlə olub, əlaqələndirici kimi
kauçukdan, aşqar kimi asbest lifindən ibarətdir. Elektronit
qaınlığı 0,1-6 mm olan vərəqələr şəklində buraxılır. Bu mate-
rialın qızmaya davamlılıq sinfi B olub 130
0
S-dir. Elektronit
58
alçaq gərginlik aparatlarında kiçik silindir, araqatı və s. kimi
tətbiq olunur.
Asbosement qeyri-üzvü kütlə olub, aşqar kimi asbest lifi,
birləşdirici kimi portlandsement istifadə olunur. Bundan
müxtəlif ölçülərdə lövhələr, borular, muftalar və digər detallar
hazırlanılır. Asbosmentin mexaniki xüsusiyyəti, qızmaya da-
vamlılığı və qövsədavamlılığı yaxşıdır.
