See discussions, stats, and author profiles for this publication at




Download 4,11 Mb.
Pdf ko'rish
bet56/100
Sana03.06.2024
Hajmi4,11 Mb.
#259676
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   100
Bog'liq
Elektrotexnikimateriallar-drsvsaiti20201

 
Şəkil 3.3 
Keçirici material
mis 
 
Mis xassələrinə görə bir neçə növə bölünür. Keçirici ma-
terial kimi M1 və M0 markalarından istifadə olunur. M1 
markalı misin tərkibində 99,9% Cu və 0,1% kənar qarışıq
olur, oksigenin miqdarı isə 0,08%-dən çox olmamalıdır. M0
markasında 0,05% qarışıq, o cümlədən 0,02%-dən çox olma-
yan oksigen olur. M0 markalı misdən nazik naqillər hazırlana 
bilər. Soyuq dartılma yolu ilə bərk mis (MT markalı) alınır. O, 
dartılmada yüksək mexaniki möhkəmliyə və kiçik nisbi 
uzanmaya malikdir. Mis yandırılaraq yumşaq misə (MM 
markalı) çevrilir. O, nisbətən plastikdir, bərkliyi və möhkəmli-
yi azdır, lakin dartılmada nisbi uzanması və xüsusi
keçiriçiliyi yüksəkdir. 
Normal atmosfer şəraitində mis korroziyaya qarşı da-
vamlıdır, çünki onun kimyəvi aktivliyi çox deyil. Quru və 
rütubətli havada 20
0
S–də təmiz suda mis praktiki olaraq oksi-
dləşmir. Duzlu suda cüzi korroziya müşahidə olunur. Rütubətin 


102 
və karbon qazının təsiri ilə misin üzərində, adətən, karbonat 
əsaslı yaşıl plyonka yaranır. 
Mis 200
0
S-yə qədər qızdırıldıqda o, tədriçən oksi-
dləşərək öz üzərində mis oksidindən (CuO) mühafizə plyon-
kası yaradır. Misin intensiv oksidləşməsi 225

S-dən yuxarı 
temperaturlarda başlanır. 
Misin tətbiq sahəsi onun mexaniki və elektrik xassələri
ilə təyin olunur. Yumşaq misin xüsusi elektrik müqaviməti
20

S-də 0,01724 mkOmm-dən çox olmur. Ondan müxtəlif en 
kəsiyə və formaya malik keçirici kimi kabellərinin da-
marlarının hazırlanmasında, dolaq və montaj naqilləri və s.
kimi istifadə olunur. Bundan başqa lentşəkilli misdən rabitə 
və radiotezlikli kabellərin ekranlaşdırılması üçün istifadə
olunur. 
Bərk misin xüsusi elektrik müqaviməti 20
0
S-də 0,0190
mkOmm - dən çox olmur. Ondan əsasən, mexaniki möhkəm-
lik, bərklik, sürt Alüminiumun tərkibində qarışıqların olması 
(dəmir, silisium, mis, sink, titan və s.) onun keçiriciliyini 
azaldır və mexaniki xassələrinə təsir edir. Qarışıqların 
miqdarından asılı olaraq, sənayedə üç növ alüminium istehsal 
edilir. Xüsusi təmiz (qarışığı 0,001% - dən çox olmayan), 
yüksək təmiz (0,05% - dən çox olmayan) və texniki təmiz 
(1,0% - dən çox olmayan).ünməyə davamlılıq, elastiklik tələb
olunan yerlərdə istifadə olunur. Misin qarşısında belə tələblər 
kontakt naqillərinin, paylayıcı qurğularının şinlərinin, elektrik 
maşınlarının kollektorlarının və s. hazırlanmasında qoyulur.

Download 4,11 Mb.
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   100




Download 4,11 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



See discussions, stats, and author profiles for this publication at

Download 4,11 Mb.
Pdf ko'rish