See discussions, stats, and author profiles for this publication at




Download 4,11 Mb.
Pdf ko'rish
bet63/100
Sana03.06.2024
Hajmi4,11 Mb.
#259676
1   ...   59   60   61   62   63   64   65   66   ...   100
Bog'liq
Elektrotexnikimateriallar-drsvsaiti20201

 
3.9. Yarımkeçirici materiallar
 
Elektron keçiricilikli cisimlərin böyük qrupu xüsusi 
müqavimətlərinin qiyməti keçiricilər və dielektriklər arasında 
olmaqla yarımkeçiricilərə aid edilirlər. Yarımkeçiricilərin 
elektrik keçiriciliyi xarici energetik təsirlərdən və müxtəlif 
qarışıqlardan çox həssaslıqla asılıdır. 
Yarımkeçiricilərin elektrik keçiriciliyinin temperatur, 
işıq, elektrik sahəsi, mexaniki təsir vasitəsilə idarə olunması 


113 
müvafiq olaraq termorezistor (termistor), fotorezistor, qeyri-
xətti rezistor (varistor), tenzorezistorların və s. iş prinsipinin 
əsasını təşkil edir. 
Yarımkeçiricilər qızdırıcı element kimi 
maqnit 
sahələrinin gərginliyinin ölçülməsində (Hool çevricisi) 
radioaktiv indikator kimi istifadə edilir. 
Təcrübədə istifadə olunan yarımkeçiricilər sadə 
yarımkeçirici (element), yarımkeçirici kimyəvi birləşmələr və 
yarımkeçirici komplekslər (keramik yarımkeçiricilər) qrupuna 
aiddir. 
Son zamanlar şüşəşəkilli və maye yarımkeçiricilər tətbiq 
olunmaqdadır. Sadə yarımkeçiricilərin sayı 10 ədəddən 
artıqdır. Müasir texnikada silisium, germanium və selen 
yarımkeçiriciləri xüsusi əhəmiyyətə malikdir. 
Yarımkeçiricilərdə iki tip-elektron (n) və elektron-deşik 
(p) keçiriciliyinə malik olması p-n keçidli yarımkeçirici 
məmulatlar hazırlamağa imkan verir.
 
Şəkil 3.6.
n- tip elektron və p-tip elektron deşik keçiriciliyi 
 
Yarımkeçirici sistemlər müxtəlif növ enerjinin elektrik 
enerjisinə çevrilməsində də tətbiq olunur. Buna misal olaraq, 
günəş batareyalarını və termoelektrik generatorlarını 
göstərmək olar. Son vaxtlar yarımkeçiricilərdən işıq siqnalı 
müsbət ion 

Download 4,11 Mb.
1   ...   59   60   61   62   63   64   65   66   ...   100




Download 4,11 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



See discussions, stats, and author profiles for this publication at

Download 4,11 Mb.
Pdf ko'rish