• Elektrolüminessensiya - qaz boşalmalarından yaranır .
  • Radiolüminessensiya
  • See discussions, stats, and author profiles for this publication at




    Download 4,11 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet73/100
    Sana03.06.2024
    Hajmi4,11 Mb.
    #259676
    1   ...   69   70   71   72   73   74   75   76   ...   100
    Bog'liq
    Elektrotexnikimateriallar-drsvsaiti20201

    Katodolüminessensiya - 
    elektronlarla bərk cismə təsir 
    etdikdə yaranır
    .
    Elektronların kinetik enerjisi atom, molekul və 
    ya ionlarda elektronları həyəcanlaşdırır, onları yuxan enerji 
    halına qaldırır. Düşən elektronun kinetik enerjisi o qədər 
    böyük ola bilər ki, həyəcanlanmış elektron normal hala bir 
    neçə mərhələdə qayıtsın. Belə olduqda elektron bir neçə foton 
    şüalandırır. Katodolümines-sensiya ossilloqrafın, televizor və 
    lokator ekranlarının işıqlanma-sında istifadə olunur. 
    Elektrolüminessensiya 

    qaz 
    boşalmalarından 
    yaranır
    .
     
    Onlardan işıq mənbəyi kimi istifadə edilir.
    Bu 
    zaman şüalanma üçün tələb olunan enerji elektrik sahəsi 
    tərəfindən 
    sürətləndirilən 
    elektronlarla 
    qazın 
    atom və molekullarının bombardman edilməsi yolu ilə verilir. 
    Elektrolüminessensiyaya misal olaraq Heysler borularında 
    müşahidə 
    olunan 
    alovsuz boşalmanı, 
    "gündüz işığı" 
    lampalarını, 
    elektrik
    qövsünü, 
    ildırımı, 
    tacşəkilli 
    boşalmanı və s. göstərmək olar.
    Radiolüminessensiya - 
    radioaktiv şüalar (

    -, β – və γ - 
    şüаlаr) va kosmik şüalar müəyyən maddələrin üzərinə 
    düşdükda baş vеrən şüalanmaya radiolüminssensiya deyilir.
    Xemilüminessensiya – 
    zamanı enerjinin şüalanması 
    maddənin kimyəvi tərkibinin dəyişməsi və onun daxili 
    enerjisinin azalması ilə müşayiət olunur. Məsələn, çürümüş 
    ağacın və havada tədricən oksidləşən fosforun şüalanması 


    129 
    buna misal ola bilər. Müxtəlif canlı orqanizmlərdə 
    (işıldaböcəklər, 
    molyuskalar və s.) 
    baş 
    verən 
    xemilüminessensiyaya biolüminessensiya da deyilir.
    Bərk 
    cisimlərin 
    lüminessensiyaetmə 
    xassəsi 
    və 
    şüalanmanın spektrinin quruluşu onların tərkibindəki aşqarların 
    kimyəvi təbiətindən və konsentrasiyasından, eləcə də qəfəs 
    quruluşundakı defektlərin (məxsusi defektlərin) tipindən, 
    sıxlığından asılı olur. Aşqar atomları qadağan olunmuş zonanın 
    daxilində lokal enerji səviyyələri yaradır. Həmin səviyyələr 
    maddənin lüminessensiya etməsində başlıca rol oynadığından, 
    onları yaradan aşqarlar - aktivatorlar (fəallaşdırıcılar) adlanır. 

    Download 4,11 Mb.
    1   ...   69   70   71   72   73   74   75   76   ...   100




    Download 4,11 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    See discussions, stats, and author profiles for this publication at

    Download 4,11 Mb.
    Pdf ko'rish