See discussions, stats, and author profiles for this publication at

133 
Maqnit 
nüfuzluğu 
(µ)
materialın 
maqnitlənmə 
xüsusiyyətini xarakterizə edir. Maqnit nüfuzluluğu verilən 
materialda yaranan sahənin maqnit induksiyasının vakuuma 
nisbətən neçə dəfə çox olmasını göstərir. Maqnit nüfuzluğu 
nisbi 
və 
mütləq
olmaqla iki qrupa bölünür. Hər hansı material 
xarici maqnit sahəsi təsirindən maqnit momentinə malik olur, 
yəni maqnitlənir. Maqnit sahəsi elektrik yüklərinin hərəkəti 
zamanı yarandığından qəbul etmək olar ki, materialların maqnit 
momenti də onların atomlarının tərkibinə daxil olan 
elektronların hərəkəti nəticəsində özünü göstərir. 
Hər bir atomun elektronu iki növ hərəkət edir:
► orbital hərəkət; 
► arxa hərəkət. 
Bunlar da, öz növbəsində, orbital M
orb
və M
k
arxa 
maqnit momentləri yaradır. Atomun tam maqnit momenti 
aşağıdakı ifadə ilə təyin olunur: 

M at 


M orb 


M k
(4.1)
i
Materialların maqnit xassələrinin xarakteristikaları üçün 
aşağıdakı kəmiyyətlər vardır: 
► maqnit induksiyası; 
► maqnit sahəsinin gərginliyi; 
► maqnit sahəsinin təsirindən maqnitlənmə. 
Diamaqnitlər elə materiallardır ki, onların atom və 
molekulları xarici maqnit sahəsi olmadıqda tam maqnit 
momenti olmur (
Mat

0). Onlarda ancaq xarici maqnit 
sahəsindən yaranan maqnit momenti olur. Diamaqnitlərə bütün 
i 
k k 

134 
təsirsiz qazlar, hidrogen, amiak, bir sıra metallar (Cu, Au, Ag, 
Zn, Pb və s.), qeyri-üzvi və üzvi (şüşə, mərmər, su və s.), 
(mum, neft və s.) materiallar aiddir. Bunlarda μ≤1 –dir. Güclü 
maqnitli materiallarda 
µ 
çox yüksəkdir və onun qiyməti xarici 
maqnit sahəsinin qiymətindən asılı olur. Bunlara dəmir, nikel, 
kobalt və onun ərintiləri, xrom və kalium permanqanatın 
ərintiləri, ferrit və s. aiddir.
Xarici maqnit sahəsi olmayanda paramaqnitlərin 
atomları artıq özlərinin elektronlarının arxa maqnit momenti 
ilə kompensasiya oluna bilməyən xüsusi maqnit momentinə 
malik olur. Paramaqnitlərin maqnit nüfuzluluğu əmsalı 
vahiddən azacıq çox olur. Onlarda maqnit momentləri 
nizamsız yerləşir.

Download 4,11 Mb.