|
Diqqatning o‘zgaruvchanligi
|
| bet | 87/201 | | Sana | 20.06.2024 | | Hajmi | 43,37 Mb. | | #264727 |
Bog'liq «servis» fakultеti «kasb ta\'limi» kafеdrasiDiqqatning o‘zgaruvchanligi
Ko‘pchilik mualliflar diqqat tarqalishi, aslida, uning teskari tomoni, deb hisoblaydi o‘zgaruvchanlik yoki refocusing yashirin tarzda bir holatdan ikkinchi holatga o‘tishni nazarda tutadi. Kommunikatsiya bir ob’ektning boshqasiga ongli va mazmunli harakatini bildiradi.
27-rasm.
Diqqatning o‘zgaruvchanligi
Umuman olganda diqqatning o‘zgarishi murakkab vaziyatlarda bir ob’ektdan ikkinchisi diqqat qilinishiga imkon beradi. Diqqatning o‘garuvchanligi hammada har xil va u bir qancha talablarni o‘z ichiga oladi (birinchi navbatda, avvalgi va keyingi sub’ektning faoliyati va ularning har biri bilan bog‘liq o‘rtasidagi munosabatlarni hisoblash) agarda holat qiziqarli bo‘lsa u oson kechadi va aksincha bo‘lsa qiyin. Diqqat o‘zgaruvchanligi uning yahshi o‘zlashtirilgan sifatiga bog‘liq.
Shu bilan birga, ba’zi psixologlar bu holatni rostan ham bo‘lishi mumkin deb hisoblaydilar qachonki o‘zgaruvchan diqqat bir ob’ektdan boshqa ob’ektga o‘tganida sub’ektda illyuziya hosil qilib bir vaqting o‘zida bir nechta ob’ektga diqqat qilish holatini yaratganda: Rim hukmdori Yuliy Sezar bir vaqtning o‘zida bir necha ishni qilish imkoniga ega bo‘lgan, bular ko‘rish, yozish, eshitish va buyruq berish. U shunchaki diqqatini o‘zgartirish imkoniga ega bo‘lgan. Lekin bu hozirgi kunda katta ta’surot bilan inobatga olinadi. Bourdon sinov (harflar) yoki «Landolt uzuk (to‘rt lavozimlarda rasmiylashtiruvi bilan uzuk): konsentratsiyasi va diqqat barqarorlik proofreading na’muna orqali belgilanadi.
Kommutatsiya va diqqat tarqatish Shulte stol (25 qora raqamlari), yoki qizil va qora stol Shulte-Platonov (qizil 24 va 25 qora raqamlar) bilan belgilanadi.
Diqqatning o‘zgarishini Bourdon test yordamida ham tekshirish mumkin. Misol uchun bir harfni o‘chirib ikkinchisini yozish bunda diqqatning o‘zgarishini aniqlab bo‘lmaydi.
15-jadval
Diqqatning tarkibiy qismlari
|
| |
