|
Diqqatning fiziologik asoslari
|
| bet | 88/201 | | Sana | 20.06.2024 | | Hajmi | 43,37 Mb. | | #264727 |
Bog'liq «servis» fakultеti «kasb ta\'limi» kafеdrasi3.Diqqatning fiziologik asoslari.
Fiziologik diqqat ruhiy jarayonlar bilan birga shu nerv markazlari orqali, ishlaydi. Vizual eshituv va boshqa His-tuyg‘ular, idrok, щuningdek harakat. Miya yarim sharlari po‘stlogida muayyan qismlari faoliyat bilan bog‘liq biroq uni amalga oshirisho‘ uchun hech qanday maxsus nerv markazi mavjud emas. Ruhiy holatlarning aniq markaziy qismi bo‘lmasada ko‘rish qobiliyati eshitish qobiliyatiga nisbatan bosh miyaning boshqa qismlari bilan bog‘liq, huddi shu kabi oyoq va qo‘l harakatlari ham gapirish qobiliyatiga nisbatan bosh miyaning boshqa burchagida joylashgan.
Oliy asab faoliyatini o‘rganishda bosh miya po‘stlog‘ining turli sohalarda nerv markazlari hech qachon bir vaqtning o‘zida bir xil qo‘zg‘algan yoki cheklangan bo‘lmaydi. Agar biz u yoki boshqa faoliyati bilan bog‘liq miya qobig‘idagi fiziologik jarayonlarni nazorat qilishimiz mumkin bo‘lganida, unda biz har vaqtda bosh miyaning u yoki bu qismidagi doimiy optimal bolgan va boshqa qismlari esa kuchsizlangan holatda bo‘lgan jarayonni kuzatgan bo‘lardik «Agar bosh suyagi qopqoq bilan miya yarim sharlarini ko‘rish mumkin bo‘lganda, insonni fikrlayotgan vaqtida uning miya yarim sharlaridagi doimiy shakli va nihoyatda tartibsizligi, hajmi o‘zgaruvchanligi harakatlarni kuzatgan bo‘lardik» (Pavlov).
Fiziologik nuqtai nazaridan, diqqat- bosh miya nerv foaliyatining aniq vaqtdagi aniq optimal qo‘zg‘aluvchanligi holatidagi qismi bo‘lib qolgan qismlari esa past darajadagi qo‘zg‘aluvchanlikdir. Miyaning burchak qismlarda farqlashni hosil qiluvchi yangi reflektorlar osongina hosil bo‘ladi, bu ruhiy holatdagi aniqlik va muvaffaqiyatlik tushuniladi.
Optimal distoniyasi bilan po‘stlog‘ida joylarida osonlik yangi shartli reflektor aloqasi va ishlab chiqarilgan farqlar shakllangan. Bu psixologik jarayonlar tomonidan ta’qib tiniqligi va diqqat farqlashga tushuntiradi. Maksimal qo‘zg‘alishdagi miya yarimsharlarinig qismi ijodiy qismi hisoblanadi. Ular doimo olingan holatlarga qarab miya bo‘ylab harakat qilishadi shunga ko‘ra, ular doimo hajmi o‘zgarishiga ko‘ra ular asosan miyaning sust bo‘lgan qismlarida harakat qiladi.
|
| |
