Obligasiya narxining (kursining) foiz stavkasiga bog’liqligi




Download 3,82 Mb.
Pdf ko'rish
bet49/73
Sana11.07.2024
Hajmi3,82 Mb.
#267361
1   ...   45   46   47   48   49   50   51   52   ...   73
Bog'liq
Biznes matematika

12.3. Obligasiya narxining (kursining) foiz stavkasiga bog’liqligi
 
 
Obligatsiyaning eng umumiy turini qarab chiqamiz, ya‟ni davriy ravishda 
foiz to„lanadigan va davriy ravishda yopiladigan obligatsiyani qaraymiz. Bunday 
obligatsiyaning narxi obligatsiyaning nominali 

ni hozirgi qiymatga 
diskontirlangan qiymati bilan 
 
qN
kupon to„lovlarining yig„indisidan iborat 
bo„ladi. 
Haqiqatan,
 


 
m
m
i
N
i
i
qN
p







1
1
1
(12.3.1) 
Ravshanki, ikkala qo„shiluvchining qiymati foiz stavkasi 

ning o„sishi bilan 
kamayadi, demak obligatsiya narxi tushadi. 
Bu narx nominal narxga teng bo„lishi uchun ushbu tenglik o„rinli bo„lishi 
kerak. 
 


 
m
m
i
N
i
i
qN
N







1
1
1
 


 
m
m
i
i
i
q







1
1
1
1
 
 


i
i
q
i
m
m







1
1
1
1
bundan
q
i

kelib chiqadi. 
Demak, agar kuponli stavka foiz stavkaga teng bo„lsa, obligatsiya narxi nominal 
narxga teng bo„ladi. 
Misol. 
Qandaydir 

kompaniya har birining narxi 1000 so„mdan bo„lgan 50 
mingta obligatsiya sotib, 50 mln.so„m pul miqdorda kredit olgan bo„lsin. Bu 
kompaniya obligatsiya egalari uchun tayinlangan muddat ichida foiz to„lash 
majburiyatini oldi, agar 

kompaniyaning obligatsiyasi 2000 – yil 2-yanvarda 
chiqarilgan bo„lib, 2015 –yil 1-yanvarda to„lash mo„ljallangan bo„lsa, u holda 
obligatsiyaning to„lov muddati 15 yil bo„ladi. Agar 

kompaniya har bir 


142 
obligatsiya uchun yiliga 150 so„m to„lasa, u holda kuponli foiz stavka 
15
,
0
1000
150

yoki 15% bo„lganda nominal qiymatiga teng bo„ladi. 
Haqiqatan,


1000
15
,
0
16
,
1
1
150
15
,
1
1000
15
15







p
so„m. 
Aytaylik, 

kompaniyaning obligatsiyasi chiqarilgan kundan boshlab bir yil 
davomida foiz stavkasi 10% gacha kamaygan va kuponli foiz stavkalari 
o„zgarmasdan qolgan bo„lsin, u holda obligatsiya chiqarilgan kundan boshlab 1 yil 
o„tgandan so„ng obligatsiyaning bozor narxi ushbuga teng bo„ladi. 


33
,
1368
1
,
0
1
,
1
1
150
1
,
1
1000
14
14








p
so„m, ya‟ni nominaldan yuqori 
1368,33/1000 obligatsiya narxining o„sishi shu bilan belgilanadiki, bunda foiz 
stavkasining pasayishi yangi chiqarilgan obligatsiya kuponli stavkasining 
kamayishiga olib keladi, ya‟ni yangi chiqarilgan 1000 so„mlik obligatsiya yiliga 
150 so„m emas, balki 100 so„m daromad keltiradi. Demak, eski chiqarilgan, ya‟ni 
15% kupon stavkali obligatsiyaga talab ortadi. 10% kuponli obligatsiya qancha 
daromad keltirsa, 1368,33 so„mlik obligatsiya ham shunday daromad keltiradi. 
Agar bozor foiz stavkasi 14 yil davomida o„zgarmas 10% bo„lib qolsa, u 
holda 

kompaniya obligatsiyasining narxi sekin-asta 1368,33 so„mdan 1000 
so„mga qadar tushib ketadi. 10% li obligatsiya chiqarilgan kundan boshlab ikki yil 
o„tgandan so„ng uning narxi 


17
,
1355
1
,
0
1
,
1
1
150
1
,
1
1000
13
13








p
so„mlik tashkil etadi. 
1368,33 so„mga olingan obligatsiyani sotishdan ko„radigan zarar
84
,
136
16
,
13
150


so„m. 

Download 3,82 Mb.
1   ...   45   46   47   48   49   50   51   52   ...   73




Download 3,82 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



 Obligasiya narxining (kursining) foiz stavkasiga bog’liqligi

Download 3,82 Mb.
Pdf ko'rish