15
ifodasini topadi. Kipling oʻzining bu sheʼri, hayotiy falsafasi va inglizlarning
sivilizatsiyachilik missiyasiga qatʼiy
ishonchi bilan Charlz Dilk,
Jon Sili va
Sesil Rods singari imperiya maddohlari qatoridan joy oladi.
Ular imperiya haqidagi mifni yaratdilar. Bu mifning markazida britaniyaliklar
boshqaruvi eng yaxshi boshqaruv usuli ekanligi haqidagi tasavvur yotadi. O‘sha
davr inglizlarining fikricha, osiyolik va afrikaliklar oʻz mamlakatlarini mustaqil
boshqarish va rivojlantirishga qodir emaslar. Osiyo va Afrika davlatlarining
ichki ishlariga inglizlarning aralashuvi, hokimiyatlarni agʻdarishi koʻpincha bu
davlatlardagi siyosiy tizimning kamchiliklarini bartaraf qilish sifatida qaraladi.
Xullas, bu davrda Angliya dunyoning yetakchi imperiyalaridan biri boʻlib
qolayotgan boʻlsada, imperiyaning avvalgi qudrati soʻnib borayotgani, yangi
davrlar boshlanayotganligini ingliz jamiyati ham his qilayotgan edi.
Pax Britanica (lotincha, Paks Britanika – “Britaniya dunyosi”) – Buyuk Brita-
niyaning 1815-yilgi Vaterloo jangidan boshlab Birinchi jahon urushiga qadar
dengizdagi va xalqaro munosabatlardagi hukmronlik davri.
