|
Shartli belgilar: taqrizchilarBog'liq Jahon tarixi 10 uzb 2022 Parametrik tenglama bilan berilgan chiziq urinmasi va normali tenglamalari, Non pishirishda kechadigan jarayonlar mohiyati, Fuqaro muhofazasining kuch va vositalari. Reja Fuqaro muhofazas, MUSTAQIL ISH, jhg,jhg,, 1 qadam, 9-ma’ruza, 10-ma’ruza, XMGlobal-Risk-Disclosures-for-Financial-Instruments-1, Anvarov B, pdf, dilshodbek.org, Jahon banki, document“Eng yangi tarix” deb ataladi. U Birinchi jahon
urushining yakuni – 1918-yildan boshlanib, hozirgi kungacha bo‘lgan davrni qamrab oladi.
Eng yangi tarixga kishilik jamiyati rivojlanishining industrial sivilizatsiyadan postindustrial
sivilizatsiyaga o‘tish davri sifatida qaraladi.
Eng yangi davr tarixida nisbatan mustaqil bo‘lgan uchta bosqichni ajratib ko‘rsatish
mumkin. Birinchi bosqich – 1918–1945-yillar oralig‘ida industrial jamiyat ijtimoiy-siyosiy
tizimi inqirozining boshlanish davri. Bu inqiroz ikkita jahon urushida, sotsialistik inqiloblar
va milliy-ozodlik harakatlarida, Germaniya, Italiya, Yaponiya, SSSRda totalitar tuzumlar-
ning qaror topishida, ijtimoiy ziddiyatlarning keskinlashuvida namoyon bo‘ldi. Bu bosqich-
ning mazmunini jamiyat taraqqiyotining ikki asosiy modeli – liberal-demokratik va totalitar
tuzum o‘rtasidagi kurash tashkil etadi.
Ikkinchi bosqich 1945–1991-yillarni o‘z ichiga oladi. Bu bosqich mazmunini mustam-
laka tizimining qulashi va ko‘plab mustaqil davlatlarning tashkil topishi, “sovuq urush”,
dunyoni yadroviy halokat yoqasiga olib kelgan qurollanish poygasi tashkil qiladi. Bu davr
asosan sovetlar totalitar tuzumi va liberal demokratiya o‘rtasidagi global qarama-qar shilik
bilan tavsiflanadi.
1991-yildan boshlangan uchinchi bosqich xalqaro munosabatlarda shakllangan ikki
qutbli dunyo tizimining inqirozi, sotsialistik tuzumning barbod bo‘lishi, SSSRning par-
chalanib ketishi va sobiq sovet respublikalarining mustaqil taraqqiyot yo‘liga kirishi bilan
boshlanadi. Bu davr globallashuv, “uchinchi dunyo” mamlakatlari rivojlanishining jadalla-
shuvi, sivilizatsiyalar o‘rtasidagi ziddiyatlarning kuchayishi bilan xarakterlanadi.
Mazkur darslikda yangi davrning so‘nggi bosqichi va eng yangi davrda sodir bo‘lgan
muhim voqealar bayon qilinishi bilan birga jamiyat taraqqiyotining hozirgi bosqichi, shu-
ningdek, bugungi kunda dunyo sahnida ro‘y berayotgan ayrim voqealarning kelib chiqish
sabablarini tahlil qilish imkonini beruvchi hamda o‘quvchilarni mustaqil fikrlash ga undov
chi, ularning dunyoqarashlarini kengaytirishga qaratilgan tarixiy ma’lumotlar keltirilgan.
Ushbu ma’lumotlar jahon xalqlari madaniyatining har biri o‘ziga xos va noyob ekanligini,
insonparvarlik va vatanparvarlik tamoyillari, fuqarolik jamiyati va huquqiy davlat g‘oyala-
riga asoslangan umuminsoniy qadriyatlarni anglashga ko‘maklashadi. Dunyo va jamiyat
taraqqiyotining muhim qonuniyatlari va o‘ziga xos yo‘llarini bilib olish va kelajak haqida
tasavvurlarga ega bo‘lish imkonini beradi. Shuningdek, ilg‘or mamlakatlarning tarixiy
tajribasini O‘zbekistonda ijodiy qo‘llashga imkon beruvchi bilimlarni shakllantiradi.
|
| |
