7
1895-yilda muhandis V. I. Lopushinskiy ishlab chiqqan yuk lokomotivi
XVIII
asrning oxirlarida boshlangan
sanoat toʻntarishi faqat sanoat-
ning emas, qishloq xoʻjaligining ham rivojini belgilab berib, butun
XIX asr davomida koʻplab mamlakatlar taraqqiyotining
asosiy mohiyatiga aylanib
qoldi. Dastlab Angliya, uning ortidan Fransiya, biroz keyinroq AQSH, Germaniya,
AvstriyaVengriya, Italiya, Rossiya har xil tezlik bilan boʻlsada, shu yoʻldan bordilar.
Shunday qilib, olimlar
industrial sivilizatsiya deb atagan, bosh qadriyatlari texnik
taraqqiyot va inson erkinligi boʻlgan sivilizatsiya XIX asrda Yevropa va AQSHda
uzil-kesil qaror topdi hamda qariyb ikki asr mobaynida jahon xalqlari taraqqiyotining
mazmuniga aylanib qoldi.
Fan va texnika sohasida erishilgan yutuqlar xoʻjalik
hayotining rivojlanishiga ham katta taʼsir koʻrsatdi.
Asrlar davomida dengiz va okeanlarda suzib yurgan
yelkanli kemalar bilan bir qatorda
paroxodlar paydo
boʻldi. Yevropa va Shimoliy Amerika mamlakatlarining
shaharlari
temiryoʻl tizimi bilan bogʻlandi
va bu sano-
at hamda savdoning rivojlanishiga katta turtki berdi.
1870-yillari
elektrdvigatel, elektrlampa, telefon, sal keyinroq
radio kashf etildi.
1880-yillar – 1890-yillar boshlarida
elektr energiyasini simlar orqali uzoq masofaga
yetkazib berish imkoniyati paydo boʻldi; benzinda ishlaydigan dastlabki
ichki yonuv
