67
Suvdan foydalanish
Suvni iste’mol qilish va undan foydalanishning farqli tomonlarini
tushuntiring.
kemada yuk
tashish
baliq ovlash
elektr energiya
olish
suzish
yuvinish
kir yuvish
ekinlarni sug‘orish
idishlarni yuvish
Suvni iste’mol qilish
1. Oila a’zolaringiz kun davomida qancha suv sarflaganlarini aniqlab, jadvalga
qayd eting.
2. Oila a’zolaringizning
sutkalik, haftalik suv sarfini hisoblang.
Natijalarni
daftaringizga yozing.
Suv sarfini qanday
kamaytirish mumkin?
68
26-MAVZU
TOG‘ JINSLARI VA MINERALLAR
Vulqon otilganda Yerning ichki qismlaridan yuzasiga tomon
magma
deb ataluvchi qaynoq suyuq modda oqib chiqadi. Yer yuzasiga oqib
chiqqan magma
lava deb ataladi.
Lava asta-sekin qotib, turli tog‘
jinslarini hosil qiladi. Ular ham bora-bora tashqi kuchlar ta’sirida
yemirilib, boshqa turdagi tog‘ jinslari shakllanadi.
Kalit so‘zlar:
tog‘ jinslari, minerallar,
ruda, kristall, kumush,
platina, magma, lava
1. Tog‘ jinslari qanday hosil bo‘ladi?
2. Minerallar qanday qazib olinadi?
Rasmda Yer po‘stida sodir bo‘ladigan jarayonlar ko‘rsatilgan. Ular
qanday jarayonlar ekanini tushuntiring. Natijada nima hosil bo‘ladi?
Yerning tashqi kuchlari ta’sirida tog‘ jinslarida o‘zgarishlar
kuzatiladi. Ayrim tog‘ jinslari
bir-biri bilan biriksa,
qolganlari bir
nechta qismlarga bo‘linib ketadi. Masalan, yog‘inlar tog‘
jinslarining
birikishiga sabab bo‘lsa, shamol, quyosh nuri va harorat ta’sirida
nurash ularni yanada maydaroq qismlarga bo‘linishga olib keladi.
Tog‘ jinslari tarkibida
qirrali tuzilishga ega, bir-biriga o‘xshamay-
digan, qattiq va o‘ziga xos birikmalar uchraydi. Ular
