12-BOB
KUCH
· Massa va uning birliklari
· Amaliy mashg‘ulot. Jismlarning massasini o‘lchash
· Jismlarning o‘zaro ta’siri
· Amaliy mashg‘ulot. Ishqalanish kuchining harakatga ta’siri
· Bob yuzasidan mantiqiy fikrlashga yo‘naltirilgan topshiriqlar
126
50-MAVZU
MASSA VA UNING BIRLIKLARI
Kalit so‘zlar:
massa, o‘lchov,
elektron tarozi
Mushuk va filning bolasini ko‘tara
olasizmi?
Mushuk bolasi kichkina bo
‘
lgani
uchun massasi yengil bo
‘
ladi.
Fil bolasi mushukchaga
nisbatan og
‘
ir, shuning uchun
uni ko
‘
tara olmaymiz.
Aksincha, fil sizni xartumida
ko
‘
tara oladi.
Atrofimizdagi har qanday jism massaga ega. Jismlarning massasini
bir-biriga taqqoslash uchun massa o‘lchov birligi qabul qilingan.
Massa o‘lchov birligi – kilogramm. Kilogramm qisqacha kg tarzida
yoziladi. Kundalik turmushda massani gramm (g), kilogramm (kg)
va tonna (t)da o‘lchaymiz. Bunda: 1 kg = 1000 g, 1 t = 1000 kg.
Massa – jismning og
‘
irligini
bildiruvchi o
‘
lchov.
127
Jismlarning massasi tarozi yordamida o‘lchanadi. Bugungi
kunda massani juda katta aniqlikda o‘lchaydigan elektron tarozilar
mavjud va ular amalda keng qo‘llanmoqda.
Kolibri – eng mitti qush. Uning uzunligi 5 cm, massasi 2 g atrofida.
Qush tuxumlari ichida tuyaqush tuxumi eng og‘iri bo‘lib, uning
massasi 2 kg atrofida bo‘ladi.
Nonushta vaqtida savatchada 4 ta
non bor edi. 2 ta non iste’mol qilindi.
Savatchadagi nonlarning massasi
qanday o‘zgardi?
U yengil yoki og‘ir bo‘lishi mumkin. Lekin massaga ega emas. U nima?
|
