122
49-MAVZU
HARAKAT TURLARI
Kalit so‘zlar:
vaziyat,
to‘g‘ri chiziqli harakat,
aylanma harakat,
tebranma harakat
Charxpalakda uchganmisiz?
U qanday harakatlanadi?
Qanday harakat turlarini bilasiz?
Atrofimizdagi ba’zi jismlar tinch, ba’zilari
harakatlanadi. Masalan, bino va daraxtlar
harakatsiz, Oy, avtomobil, uchayotgan
qush harakatda bo‘ladi.
Agar jismning vaziyati vaqt o‘tishi
bilan o‘zgarmasa, jism tinch turibdi
deymiz. Agar jismning vaziyati
vaqt o‘tishi bilan o‘zgarsa, u holda
jism harakatlanayotgan bo‘ladi.
Jismning vaziyati – shu
jism ning joylashgan o‘rnini
bildiradi.
Rasmlarda qanday harakatlar
tasvirlangan?
Harakatning to‘g‘ri chiziqli, aylanma
va tebranma turlari mavjud.
123
Maymun o‘z vaziyatini qanday o‘zgartirdi?
Dastlabki holatda u daraxtda o‘tiribdi. Keyingi holat haqida fikr
bildiring.
Turli jismlarning harakatlarini
kuzatish orqali ularning harakat
yo‘nalishini aniqlashimiz mumkin.
T/r
Topshiriqlar
Qadam soni
Uzunligi
1
Sinfxonaning uzunligi
2
Sinfxonaning eni
1. Maktabga kelayotganda atrofdagi qanday jismlarga nisbatan harakatda
bo‘lasiz?
2. Sport mashqlarida qanday harakat turlarini kuzatgansiz?
Qadamingiz uzunligini o‘lchang va undan
foydalanib sinfxonaning uzunligi va enini
aniqlang.
124
BOB YUZASIDAN MANTIQIY FIKRLASHGA YO‘NALTIRILGAN
TOPSHIRIQLAR
1. Rasmlardagi jihozlardan foydalanganda, ularning harakatida qanday
o‘xshashlikni ko‘rish mumkin?
2. Rasmlardagi jonli va jonsiz jismlarning vaziyati haqida fikringizni
ayting.
3. Rasmlardagi o‘xshash harakatlarni ajrating va ularning qaysi biri tez
yoki sekin ekanini izohlang.
|
