• Energiyaga bog‘liq bo‘lmagan CMOS - xotira
  • Faqat o‘qish uchun mo‘ljallangan xotira (ROM-BIOS yoki




    Download 3,28 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet11/97
    Sana21.05.2024
    Hajmi3,28 Mb.
    #248344
    1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   97
    Bog'liq
    6 Shaxsiy kompyuter arxitekturasi va texnik

    Faqat o‘qish uchun mo‘ljallangan xotira (ROM-BIOS yoki 
    CMOS Setup)
    - inglizcha Read-Only Memory-ROM «faqat o‘qish 
    uchun xotira» degan ma’noni anglatadi - rus tiliga tarjima qilingan 
    BIOS dasturini (Basic Input / Output System) saqlaydi. Asosiy kiritish 
    tizimi -Chiqish. Ushbu dastur kompyuter yoqilganda uning asosiy 
    tugunlarini sinab ko‘rish va operatsion tizimni yuklashni ta’minlaydi. 
    BIOS kompyuterning doimiy xotirasida joylashgan va foydalanuv-
    chining o‘zboshimchalik harakatlariga kirish imkoni yo‘q. Ushbu 
    dastursiz hech bir kompyuter o‘z ishini boshlamaydi. Ma’lumotlar 
    ishlab chiqarish vaqtida ROMga kiritiladi. 
    Operativ xotiraga kirishni tezlashtirish uchun mikroprotsessor va 
    operativ xotira o‘rtasida joylashganidek, maxsus ultra yuqori tezlikdagi 
    kesh xotirasi qo‘llaniladi. Bu juda tez super tezkor oraliq xotira. Kesh 
    protsessorning ishlamay qolish vaqtini yo‘q qiladi, chunki protses-
    sorning kesh bilan almashinuv kursi RAMga qaraganda bir necha 
    baravar yuqori. 256 KB keshga ega bo‘lish kompyuter ish faoliyatini 
    20% ga oshirishi mumkin. Kesh xotira hajmi 64 KB dan 512 KB gacha. 
    U operativ xotiraning eng ko‘p ishlatiladigan bo‘limlarining nusxalarini 
    saqlaydi. 
    Pentium Pro mikroprotsessorlari bitta paketdagi kesh xotirani o‘z 
    ichiga oladi. 
    Energiyaga bog‘liq bo‘lmagan CMOS - xotira
    - CMOS RAM 
    (Qo‘shimcha metall oksidi yarim o‘tkazgichli RAM), doimiy ravishda 
    batareyasi bilan quvvatlanadi, tizim har safar yoqilganda tekshiriladigan 
    kompyuter konfiguratsiyasi parametrlarini saqlaydi. Bu yarim doimiy 
    xotira. 


    17 
    Kompyuterning konfiguratsiya parametrlarini o‘zgartirish uchun 
    BIOS-da kompyuterni sozlash dasturi - SETUP mavjud.
    Xotiraning yana bir turi - video xotira, ya’ni monitor ekranida aks 
    etgan tasvirni saqlash uchun ishlatiladigan xotira. Bu grafik tasvir hosil 
    qilinadigan maxsus operativ xotiradir. Eng tez-tez, uning qiymati 
    intervallarni 512kb uchun 4 MB eng yaxshi kompyuterlari uchun 
    amalga oshirish bilan 16.7 million ranglar. Ushbu xotira odatda video 
    tekshirgichga kiritiladi. 
    Video adapter (grafik adapter) 
    Video adapter (grafik adapter) - kompyuter ekrani (monitor) A.I. 
    Boshqirdiston bilan daraxt operatsiyalap ataluvchi. Hususiyatlari: 
    Tushunarsiz odatiy gorizontal va vertikal screendlar nanni 
    bildiradi. Ruhoniy stalklar: 800x60 yoki 1024x768 mm. 
    * Kerakli video adapterlar to‘plami bajarish ishlashi funksional 
    ego bo‘lib tasvir og‘ziga qo‘yish uchun veb video yaratiladi. Odatda 
    video xotira kattaligi 16 Alexa 512 MB bo‘lsa gaplasha oladi. 
    * Zamonaviy video adapterlar shu maqsadda o‘z video xotirasiga 
    ega bo‘lib, tasvir ishlash vazifalarni bajarish mumkin. Odatda video 
    xotira kattaligi 16 dan 512 MB gacha bo‘lishi mumkin. 
    Ovoz kartasi (соундбластер)
    - ovozni qayta ishlash operatsiya-
    larini bajaruvchi maxsus plata. Karnay yoki naushniklar soundblaster 
    chiqishiga ulangan bo‘ladi. Ovozni yozish uchun mikrofonni ulash 
    imkonini beruvchi ulagich mavjud. 
    Аsosiy parametr bit chuqurligi, bit sonini belgilash uchun audio 
    kodlash ishlatiladi. Bugungi kunda afzal varianti 32-bitli ovoz kartasi 
    hisoblanadi. Quyida kompyuter apparatining samaradorligini belgi-
    laydigan omillar keltirilgan: 
    Kompyuter texnologiyasi - apparatni tanlash bilan bog‘liqligi. 
    Kompyuter apparatining tarkibi va maqsadi. 
    Elektron kompyuter (kompyuter) ning ishlashiga qanday omillar 
    taʼsir qilishi. 
    Ovoz kartasi (soundblaster)
    - ovozni operatsiya bajaruvchi maхsus 
    plata takror ishlash. Karnay yoki naushnik soundblaster chiqishiga 
    ulangan bo‘ladi. Ovozni ezish uchun mikfonni Ulash imkonini beruvchi 
    ulagich mavjud. 
    Asosi parametri bit chuqurligi, bit soninini belgilash uchun audio 
    kodlash ishlatiladi. Bugungi kunda afzal variantti 32-bitli ovoz kartasi 


    18 
    hisoblanadi. Quyida kompyuter apparatining samaradorligini belgilay-
    digan omillar keltirilgan: 
    Kompyuter texnologiyasi-apparatini tanish bilan bog‘liqligi. 
    Kompyuter apparatining tarkibi va maqsadi. 
    Elektron kompyuter (kompyuter) ning ishlanishiga qaysi omillar 
    ta’sir qilishi. 
    Video monitorlarning maqsadi va turlari. 
    Kompyuterlar bilan ishlashda qaysi printerlardan foydalanish va 
    ularning ishlash printsiplari nimaga asoslanadi? 
    Kompyuter klaviaturasida klavishlarni belgilash. 
    Axborotlashtirishning asosini axborotni yig‘ish, to‘plash, qayta 
    ishlash va uzatish uchun elektron hisoblash texnologiyasi (EVT) dan 
    foydalanish tashkil etadi. Kompyuter-axborotni avtomatik qayta ishlash 
    uchun mo‘ljallangan texnik vositalar majmuasi bo‘lib, u murakkab 
    hisoblash tizimidir, uning har bir qismi o‘z funktsional maqsadiga ega. 
    Shaxsiy kompyuterning umumiy ko‘rinishi.
    1. Individual foydalanish uchun mo‘ljallangan shaxsiy kompyu-
    terning tuzilishini ko‘rib chiqamiz 
    Xotiraning yana bir turi - video xotira, ya’ni monitor ekranida aks 
    etgan tasvirni saqlash uchun ishlatiladigan xotira. Bu grafik tasvir hosil 
    qilinadigan maxsus operativ xotiradir. Eng tez-tez, uning qiymati 
    intervallarni 512kb uchun 4 MB eng yaxshi kompyuterlari uchun 
    amalga oshirish bilan 16.7 million ranglar. Ushbu xotira odatda video 
    tekshirgichga kiritiladi. 
    Rasm 1. Shaxsiy kompyuterning umumiy ko rinishi 1. tizim birligi; 
    2.video monitor; 3.кlaviatura ; 4. sichqoncha ; 5. karnay 


    19 
    Dizaynning asosi - bu tizim birligi: kompyuterning barcha 
    qismlarini elektr quvvati bilan ta’minlaydigan elektr ta’minoti, pro-
    sessor, xotira va kengaytirish kartalari bilan jihozlangan tizim kartasi, 
    shuningdek moslashuvchan va qattiq (qattiq disk) magnit disklarda 
    ma’lumotlarni yozish va o‘qish uchun qurilmalardir. 
     

    Download 3,28 Mb.
    1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   97




    Download 3,28 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Faqat o‘qish uchun mo‘ljallangan xotira (ROM-BIOS yoki

    Download 3,28 Mb.
    Pdf ko'rish