59
Nazorat savollari:
1.
Sanoat yo„llari haqida qanday tassavurga egasiz?
2.
Arqon yo„llari qaerlarda quriladi?
3.
Sanoat yo„llarining bajaradigan vazifalari nimalardan iborat?
4.
Kon yo„llarini vazifalari nimadan iborat?
5.
Arqon yo„llari haqida nimalarni bilasiz?
6.
Xo„jalik yo„llari va ularga qo„yilgan talablar nimalardan iborat?
7.
Xo„jalik yo„llarining elementlari xaqida tushuncha bering?
8.
Xo„jalik yo„llaridagi muxandislik qurilmalari haqida nima bilasiz?
9.
Xo„jalik yo„llarida yo„l belgilarini o„rnatish talablari qaysi hujjatda keltirilgan?
10.
Xo„jalik yo„llarida qanday qurilmalar qo„llaniladi?
7- Shahar yo„llari va ko„chalari
7.1. Shahar ko„chalari va yo„llari
Tayanch so„zlari:
shaharlar planirovkasi, ko‘chalar turi, shahar ko‘chalari,
shahar yo‘llari, magistral ko‘cha, yuk avtomobillari, tor ko‘cha.
Shahar ko„chalari yo„llarning bir turi bo„lib, turli xil transportlarni va
yo„lovchilarni o„tkazishga mo„ljallangan bo„lib qolmay, muhandislik tarmoqlarini
joylashishiga, ko„kalamzorlashtirishga, obodonlashtirishga mo„ljallangan. Shahar
ko„chalari shahardagi uy-joy qurilgan mintaqalardan o„tadi.
Shahar yo„llari shahar ko„chalariga o„xshash vazifani bajaradi, lekin uy-joy
qurilmagan mintaqalardan o„tadi 7.1-rasm.
60
7.1-rasm. Toshkent shahar Amir Temur shoh ko„chasi
7.2. Shahar ko„chalari va yo„llari tasnifi
Shahar ko„cha va yo„llari tasnifi 7.1-jadvalda keltirilgan.
7.1-jadval
Ko„cha va yo„llar tasnifi
Ko„cha va yo„llar asosiy vazifalari
Tezyurar yo„llar
Yirik shaharlar yoki ularning tumanlari orasidagi
yoki boshqa aholi punktlarini bog‟lovchi har xil
satxda harakat tashkil qilingan transport aloqasi.
Magistral ko„cha va yo„llar:
Umumshahar ahamiyatidagi
uzluksiz harakat
Umumshahar ahamiyatidagi
Harakati boshqariladigan
Tuman ahamiyatidagi
Aholi yashash, sanoat tumanlari va jamoat
markazalari, shu kabi shahar hududidagi tezyurar
yo„llarda har xil satxda harakat tashkil qilingan
transport aloqasi.
Shahar hududidagi aholi yashash, sanoat tumanlari
va
jamoat
markazlari,
shu
kabi
uzluksiz
harakatdagi
magistral
ko„chalarda,
boshqa
ko„chalar bilan bir satxda harakati tashkil qilingan
transport aloqasi.
Tuman hududida umumshahar ahamiyatidagi
magistral ko„chalarda boshqa ko„chalar bilan bir
satxda harakat tashkil qilingan transport aloqasi.
Yuk avtomobillari harakatiga Sanoat va kommunal-ombor mintaqalarida boshqa
ko„chalar bilan bir satxda harakat tashkil qilingan
61
holda sanoat va qurilish yuklarini tashish.
Mahalliy ahamiyatdagi
ko„cha va yo„llar:
Aholi yashash ko„chalari
Sanoat va kommunal-ombor
tumanlari yo„llari
Piyodalar ko„chalari va
yo„llari
Poselka ko„chalari
Poselka yo„llari, proezdlar
Tuman ahamiyatidagi magistral ko„chalarda aholi
yashash binolari va aholi mikrorayonlarida
transport (jamoat transportini o„tkazmasdan) va
piyodalar aloqasi.
Tuman hududida sanoat va qurilish yuklarini
tashish, yuk harakati yo„llari bilan boshqa yo„llarni
bir satxda kesishishi orqali transport aloqasini
ta‟minlash.
Jamoat transporti to„xtash bekatlari va dam olish
joylari,
xizmat
ko„rsatish
korxonalari
va
muassasalarida piyodalar harakati.
Poselka ichidagi transport va piyodalar aloqasi.
Mikrorayon hududidagi transport aloqasi.
Tez yurishga mo„ljallangan yo„llar yirik shahardagi tumanlarni yoki shahar
ta‟siridagi aholi yashaydigan joylarni tez transport aloqasi bilan ta‟minlash uchun
mo„ljallangan bo„lib tezlik V=120 km/soat.
Umum shahar ahamiyatidagi magistral ko„cha va yo„llar - sanoat tumanlari,
turar joylar va jamoat markazlarini bog‟lash uchun mo„ljallangan bo„lib tezlik
V=100 km/soat. Tuman ahamiyatidagi magistral ko„cha va yo„llar - tuman ichidagi
va magistral ko„chalar bilan transport aloqasini bog‟lovchi ko„cha va yo„llar bo„lib
tezlik V=80 km/soat.
Yuk avtomobillari uchun mo„ljallangan yo„llar - sanoat va qurilish yuklarini
tashish uchun mo„ljallangan bo„lib, uy-joy qurilmagan joylardan o„tadi tezlik
V = 80 km/soat.
Mahalliy ahamiyatga ega bo„lgan ko„cha va yo„llar magistral ko„chalar
bilan, daha va mahallalarni transport aloqasini ta‟minlovchi ko„chalar bo„lib tezlik
V=60 km/soat.
Sanoat va komunnal-omborxona tuman yo„llari. Tuman ichidagi sanoat va
qurilish yuklarini tashishga mo„ljallangan bo„lib tezlik V = 60 km/soat.
62
Yo„lovchilar uchun ko„cha va yo„llar. Yo„lovchilarni ish joylari, hizmat
ko„rsatish korxonalari va muassasalari, dam olish joylari, jamoat transporti
to„xtash joylari bilan bog‟lashga mo„ljallangan.
Tor
ko„cha-ikki
parallel
ko„chani
birlashtiruvchi
ko„cha
bo„lib.
mikrorayonlar ichidagi transport va yo„lovchi aloqalarini ta‟minlovchi ko„cha.
|
