|
Qadimiy, quo’hna o‘lchovlar va o‘lchash
|
| bet | 6/18 | | Sana | 23.05.2024 | | Hajmi | 143,54 Kb. | | #251013 |
Bog'liq Standartlashtirish.SH2.Qadimiy, quo’hna o‘lchovlar va o‘lchash birliklari Eng qadimgi o‘lchash birliklari – antropometrik, ya’ni insonning muayyan a’zolariga muvofiqlikka yoki moyillikka asoslangan holda kelib chiqqanligi haqida yuqorida ma’lumotlar berib o‘tilgan edi.Ko‘pchilik xalqlarda, shu jumladan bizning xalqimizda ham uzunlik o‘lchovi sifatida inson tanasining biron qismiga moslikka asoslangan o‘lchash birliklari qo‘llanilgan. Masalan, barmoq, gaz, tutam, qarich, quloch, fut, dyum kabilar. Quyida ayrim birliklarning ta’rifini keltirib o‘tamiz: Barmoq – o‘rta barmoqning eniga mos uzunlikdir (ba’zida angusht deb
ham yuritiladi).Gaz deb ataluvchi uzunlik birligi uch usulda aniqlangan: 1) uzatilgan qo‘l barmoqlarining uchidan qo‘l yelkasigacha bo‘lgan masofa;
2) yon tomomnga uzatilgan qo‘l barmoqlarining uchidan ko‘krak o‘rtasigacha yoxud burun uchigacha bo‘lgan masofa; 3) yon tomonga uzatilgan qo‘l barmoqlarining uchidan ikkinchi yelkagacha bo‘lgan masofa. Dyum – golland tilida katta barmoq degan ma’noni anglatadi, bu birlik asosan Rossiya, G‘arb mamlakatlaridaishlatilgan. Milya lotin tilida ming qadam degan ma’noni bildiradi, bu birlik Rossiya, Angliya, AQSh mamlakatlarida, xalqaro dengizchilik ishlarida qo‘llanilgan. Farsax – yo‘l uzunligini o‘lchashda Sharq mamlakatlarida, xususan O‘rta
Osiyoda keng qo‘llanilgan birlik (ba’zida farsang, sang, tosh deb ham yuritilgan) Tanob – ekin maydonlarini o‘lchashda O‘rta Osiyoda keng qo‘llanilgan,
tomonlarining uzunligi 60 gazdan bo‘lgan kvadratning yo’ziga teng.
Xalqaro standartlashtirish tashkiloti /ISO/
ISO (Xalqaro Standartlashtirish Tashkiloti) 170 ta milliy standartlar organlarini birlashtirgan mustaqil, nodavlat xalqaro tashkilotdir.Oʻz aʼzolari orqali u bilim almashish va innovatsiyalarni qoʻllab-quvvatlovchi va global muammolarga yechimlarni taʼminlovchi ixtiyoriy, konsensusga asoslangan, bozorga tegishli Xalqaro standartlarni ishlab chiqish uchun mutaxassislarni birlashtiradi.2023-yil fevral oyi holatiga koʻra, ISO ishlab chiqarilgan mahsulotlar va texnologiyadan tortib oziq-ovqat xavfsizligi, qishloq xoʻjaligi va sogʻliqni saqlashgacha boʻlgan barcha narsani qamrab oluvchi 24,676 dan ortiq standartlarni ishlab chiqdi.ISO xalqaro standartlari mahsulotlar va xizmatlar xavfsiz, ishonchli va sifatli bo'lishini ta'minlaydi. Biznes uchun ular chiqindilarni va xatolarni minimallashtirish va samaradorlikni oshirish orqali xarajatlarni kamaytiradigan strategik vositalardir. Ular kompaniyalarga yangi bozorlarga chiqishda, rivojlanayotgan davlatlar uchun o'yin maydonini tenglashtirishda va erkin va adolatli global savdoda yordam berishadi.ISO xalqaro standartlari oziq-ovqat sifati, xavfsizligi va samaradorligi haqida gap ketganda, dunyo bir xil retseptdan foydalanishini ta'minlash orqali biz iste'mol qiladigan yoki ichadigan mahsulotlarga ishonch hosil qiladi. ISO standartlari qishloq xoʻjaligi ishlab chiqaruvchilari, oziq-ovqat ishlab chiqaruvchilari, laboratoriyalar, tartibga soluvchilar, isteʼmolchilar va hokazolargacha boʻlgan barcha manfaatdor tomonlar bilan umumiy tushunish va hamkorlik orqali amaliy vositalarni ishlab chiqish uchun platformani taqdim etadi. qishloq xo'jaligi texnikasi, logistika, tashish, ishlab chiqarish, etiketkalash, qadoqlash va saqlash kabi turli xil
|
| |
